ΟΥΚΡΑΝΙΑ: ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΚΑΤΑΠΑΥΣΗΣ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣ ΣΤΟ ΝΤΟΝΜΠΑΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΩΝ ΒΛΕΨΕΩΝ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

Ο Αντρέι Στένιν, Ρώσος φωτορεπόρτερ
και πολεμικός ανταποκριτής διεθνούς φήμης,
του οποίου τα ίχνη είχαν χαθεί από τις 5 Αυγούστου,
ανακοινώθηκε επίσημα στις 3 Σεπτεμβρίου
ότι σκοτώθηκε στις 6 Αυγούστου
μετά από επιδρομή του ουκρανικού στρατού
εναντίον αυτοκινητοπομπής αμάχων
και βολές από πυροβόλα όπλα και όλμους.
Η κηδεία του έγινε σήμερα (05/09/2014)
στη Μόσχα με τιμές ήρωα,
ενώ του απονεμήθηκε μετά θάνατον
το Μετάλλιο Ανδρείας του ρωσικού κράτους.

γράφει ο Βασίλης Μακρίδης *

Η είδηση της σημερινής (05/092014) μέρας σε ό,τι αφορά στο «Ουκρανικό» ζήτημα, δεν είναι άλλη από την υπογραφή στο Μινσκ της Λευκορωσίας «Πρωτοκόλλου κατάπαυσης του πυρός» ανάμεσα στην Ουκρανία και τις αυτοανακηρυγμένες «Λαϊκές Δημοκρατίες» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, δηλαδή των δύο πρώην Περιφερειών του ουκρανικού κράτους που συναποτελούν την Ομοσπονδία με την ονομασία «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονμπάς».

Οι δύο πλευρές (δεδομένου ότι η «ΛΔ του Ντονμπάς» παρουσιάστηκε με ενιαία αντιπροσωπεία) ουσιαστικά υιοθέτησαν την πρόταση 7 σημείων του Προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν για ειρήνευση στην πολύπαθη αυτή περιοχή, την οποία διατύπωσε στις 3 Σεπτεμβρίου σε συνέντευξη Τύπου και η οποία συμπεριλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Κατάπαυση του πυρός και από τις δύο πλευρές, η οποία έχει έναρξη ισχύος από τις 18.00 ώρα Ελλάδας της Παρασκευής 05/09/2014,
• Απομάκρυνση των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων από την περιοχή σε τέτοια απόσταση, που να καταστεί αδύνατο το να πληγούν κατοικημένες περιοχές και άμαχος πληθυσμός,
• Διοργάνωση διεθνούς παρατηρητηρίου που θα επιβλέπει με πλήρη και αντικειμενικό τρόπο την τήρηση της Συμφωνίας και από τις δύο πλευρές,
• Αποκλεισμό της χρήσης αεροπορικών βομβαρδισμών, ειδικά εναντίον του άμαχου πληθυσμού της περιοχής,
• Ανταλλαγή αιχμαλώτων στη βάση της αρχής «όλοι για όλους», χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση,
• Αποστολή νέων φορτίων ανθρωπιστικής βοήθειας για την άμεση αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών του τοπικού πληθυσμού σε τρόφιμα, νερό, φάρμακα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης,
• Δημιουργία «ανθρωπιστικού διαδρόμου» για την αποστολή στο Ντονμπάς συνεργείων αποκατάστασης των τεράστιων ζημιών που έχουν υποστεί οι ειρηνικές υποδομές της περιοχής.
  
  

Το Πρωτόκολλο υπογράφηκε υπό την αιγίδα της τριμερούς Επιτροπής Ρωσίας-Ουκρανίας-ΟΑΣΕ που συγκλήθηκε τις τελευταίες μέρες στο Μινσκ με σκοπό την ειρηνική διευθέτηση της κρίσης στη Νοτιο-Ανατολική Ουκρανία. Το τελικό κείμενο του Πρωτοκόλλου συμπεριλαμβάνει συνολικά 12 σημεία, μέσα στα οποία βρίσκονται αυτούσια και τα 7 σημεία που προτάθηκαν από τον Πρόεδρο Βλ. Πούτιν. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, τόσο ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πετρό Ποροσένκο εξέδωσε Διάταγμα, με το οποίο εντέλλει τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ της Ουκρανίας να κηρύξει κατάπαυση του πυρός από την πλευρά των επίσημων ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ ανάλογη εντολή εκδόθηκε και από το αντίστοιχο Γενικό Επιτελείο του «Λαϊκού Στρατού του Ντονμπάς».

Ασφαλώς και αξιολογείται θετικά το γεγονός, ότι οι αντιμαχόμενες πλευρές βρήκαν τον τρόπο να καθήσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να ξεκινήσουν, σε πρώτη φάση, τη διαδικασία αποκλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή του Ντονμπάς σε χρόνους πολύ συντομότερους από αυτούς που προσπαθούν να επιλυθούν άλλα αντίστοιχα γνωστά διεθνή προβλήματα. Βεβαίως, η διαδικασία αποκλιμάκωσης θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για να υλοποιηθεί στο σύνολό της και, κυρίως, αυτοσυγκράτηση από τις αντιμαχόμενες πλευρές, ώστε να μην υπάρξει ξανά μια σπίθα που θα μπορούσε να τινάξει στον αέρα την ειρηνευτική διαδικασία. Το τελευταίο, κατά την προσωπική άποψη του γράφοντος, αφορά περισσότερο στην πλευρά των επίσημων ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά πολύ περισσότερο αυτή των παραστρατιωτικών των Ταγμάτων Εφόδου του νεοναζιστικού «Δεξιού Τομέα», τα οποία μάλιστα χρηματοδοτούνται εν πολλοίς από εκπροσώπους της ουκρανικής οικονομικής ολιγαρχίας, όπως ο διαβόητος, πλέον, Ίγκορ Κολομόισκι.

Η σχεδόν πεντάμηνη εμφύλια διαμάχη στην περιοχή του Ντονμπάς άφησε πίσω της αρκετές χιλιάδες θύματα και τραυματίες (ένοπλους και αμάχους), περίπου το 80% των ειρηνικών υποδομών της περιοχής κατεστραμμένες και ένα τεράστιο κύμα προσφύγων από την περιοχή, που άγγιξε τον αριθμό των 800 χιλιάδων ανθρώπων, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων κατέφυγε στη Ρωσία και πάνω από το 35% από αυτούς (περί τις 290 χιλιάδες ψυχές) ζήτησαν επίσημα από τις ρωσικές Αρχές πολιτικό άσυλο και άδεια διαμονής στη χώρα για ανθρωπιστικούς λόγους.

Να σημειωθεί εδώ, ότι το ζήτημα της κρατικής υπόστασης των δύο αυτοανακηρυγμένων «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) δεν συζητήθηκε στη συνάντηση του Μινσκ, αφού είναι δεδομένο ότι η επίλυσή του θα απαιτήσει αρκετά περισσότερο χρόνο, ειδικά μετά την πρόσφατη μετατόπιση της θέσης των εκπροσώπων του Ντονμπάς (δια στόματος των Πρωθυπουργού του Ντονέτσκ Αλεξάντρ Ζαχάρτσενκο και του Λουγκάνσκ Ίγκορ Πλότνιτσκι), ότι πλέον δεν επιθυμούν οι περιοχές τους να αποτελούν τμήμα του ουκρανικού κράτους. Εδώ και καιρό ο υπογράφων επέμενε, ότι η αρχική θέση των Αρχών του Ντονμπάς, πριν ακόμη ξεκινήσει ο εμφύλιος πόλεμος στην περιοχή, ήταν η ομοσπονδοποίηση του κράτους της Ουκρανίας, με εκχώρηση ευρύτερων αρμοδιοτήτων στις τοπικές Αρχές των Περιφερειών, όπως ξεχωριστούς προϋπολογισμούς και όργανα Αυτοδιοίκησης σε επίπεδο κυβέρνησης ομόσπονδου κράτους. Ταυτόχρονα ζητούσαν τον εκδημοκρατισμό του κεντρικού ουκρανικού κράτους και την κάθαρση της Δημόσιας Διοίκησης από φαινόμενα διαφθοράς και αναδιανομή του πλούτους της χώρας υπέρ των οικονομικά ασθενέστερων. Τέλος, ζητούσαν την επίσημη αναγνώριση της ρωσικής γλώσσας ως ισότιμης κρατικής γλώσσας της Ουκρανίας ή, στην ελάχιστη των περιπτώσεων, την αντίστοιχη αναγνώρισή της στις Περιφέρειες, όπου το ρωσόφωνο στοιχείο επικρατεί πληθυσμιακά. Δυστυχώς, η άκαμπτη και ανάλγητη στάση της σημερινής ηγεσίας της Ουκρανίας η οποία, ας μην ξεχνάμε, αναρριχήθηκε εκεί ως αποτέλεσμα πραξικοπήματος με την αμέριστη συμπαράσταση των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, υπό την άμεση επήρεια των ακροδεξιών-νεοναζιστικών μορφωμάτων της «Σβομπόντα» και του «Δεξιού Τομέα οδήγησε σταδιακά την ηγεσία των αυτονακηρυγμένων Λαϊκών Δημοκρατιών σε μετατόπιση από την αρχική τους θέση, αφού πλέον οι κάτοικοι της περιοχής νιώθουν ότι δεν μπορούν να συμβιώσουν στο ίδιο κράτος με ανθρώπους οι οποίοι μέχρι σήμερα τους βομβάρδιζαν και τους δολοφονούσαν μέσα στα ίδια τους τα σπίτια.

Την ίδια ώρα όμως που στο Μινσκ γίνονται, έστω και την ύστατη ώρα, προσπάθειες για αποκλιμάκωση της έντασης και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πετρό Ποροσένκο αναγνώρισε τη συμβολή του ομολόγου του της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν στην επίτευξη της διαδικασίας ειρήνευσης στο Ντονμπάς, στο Κάρντιφ της Ουαλίας οι ιθύνοντες νόες του ΝΑΤΟ απεργάζονται νέα επιθετικά, στην ουσία τους, σχέδια, που έχουν στόχο να σφίξουν τον κλοιό γύρω από τη Ρωσία και να δημιουργήσουν, σε τελική ανάλυση, μια νέα εστία έντασης με απρόβλεπτες συνέπειες. Αποφασίστηκε ήδη η δημιουργία ενός νέου σώματος «Δυνάμεων Άμεσης Επέμβασης», με τη συμμετοχή 7 κρατών-μελών της Συμμαχίας (Βρετανία, Νορβηγία, Δανία, Ολλανδία, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία) και τη γενική τους διοίκηση από την πλευρά της Βρετανίας. Ταυτόχρονα αυξήθηκαν οι μη επανδρωμένες πτήσεις κατασκοπευτικών αεροπλάνων εξοπλισμένων με ραντάρ εντός του εναέριου χώρου της Πολωνίας, της Ρουμανίας και των χωρών της Βαλτικής, με προφανή στόχο τα εδάφη της Ρωσίας, ενώ αποφασίστηκε και η χορήγηση χρηματικής «στρατιωτικής βοήθειας» προς την Ουκρανία ύψους (σε πρώτη φάση) 15 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και η παροχή στρατιωτικής τεχνογνωσίας, η οποία συμπεριλαμβάνει έως και εξάσκηση επαγγελματικών στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας σε χώρες του ΝΑΤΟ, αλλά και στην… Αυστραλία!

Είναι φανερό, ότι το σύνολο των ενεργειών της Δύσης, που περικλείει από οικονομικές κυρώσεις προς τη Ρωσία έως και δημιουργία ενός ασφυκτικού στρατιωτικού κλοιού γύρω από αυτήν, εξυπηρετεί ένα προαποφασισμένο ιμπεριαλιστικό-επεκτατικό σχέδιο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους προς Ανατολάς, ώστε να περιορίσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό την όποια επιρροή της Ρωσίας στα παγκόσμια πολιτικά και οικονομικά πράγματα. Ωστόσο, υπάρχουν δύο παράγοντες οι οποίοι μπορούν να εμποδίσουν, έως και να ακυρώσουν τα όποια σχέδια των Δυτικών, δημιουργώντας τους παράλληλα σημαντικότατες οικονομικές και πολιτικές, σε τελική ανάλυση, απώλειες: ο πρώτος είναι η δυνατότητα αντίδρασης της Ρωσίας και η ευελιξία της σε επίπεδο διεθνούς πολιτικής σκηνής, ειδικά σε ό,τι αφορά τις συμμαχίες της και τις οικονομικές της συμφωνίες με άλλα κράτη. Ήδη τα αντίμετρα που ανακοινώθηκαν από τη Μόσχα ως αντίβαρο προς τις κλιμακούμενες, εδώ και πάνω από 4 μήνες, κυρώσεις της Δύσης προς αυτήν με αφορμή τη δήθεν «επιθετική» της στάση στο Ουκρανικό, αλλά και η ενίσχυση των δεσμών της Ρωσίας με την Κίνα και τις χώρες του μετασοβιετικού γεωπολιτικού πεδίου πάνω σε νέες βάσεις έχουν δημιουργήσει μεγάλο εκνευρισμό και ισχυρούς «πονοκεφάλους» στις ηγεσίες των κρατών της Δύσης, που βλέπουν τις δικές τους ενέργειες να τους επιστρέφουν ως «μπούμερανγκ» και οι ίδιες τους οι χώρες να υπόκεινται σε πολύ αρνητικότερες συνέπειες από αυτές που υπόκειται η Ρωσία από την απότομη διακοπή των οικονομικών δεσμών μαζί της. Το θέμα του φυσικού αερίου κατέχει, ασφαλώς, δεσπόζουσα θέση, όπως το ίδιο συμβαίνει και με το θέμα της εξαγωγής αγροτικών προϊόντων από τις χώρες της ΕΕ προς τη Ρωσία. Αυτό το τελευταίο το ένιωσε κατά το χειρότερο τρόπο και η δική μας χώρα, εξαιτίας της δουλικής στάσης της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου και της άκριτης υποστήριξης από την πλευρά της των εξωφρενικών μέτρων κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ προς τη Ρωσία. Ο δεύτερος, όμως, παράγοντας είναι αυτός που μπορεί ν’ αποδειχθεί, εν δυνάμει, ο πιο καθοριστικός: είναι η αντίδραση των ίδιων των λαών, τόσο στις χώρες της Δύσης, όσο και στις χώρες που υπομένουν τις ιμπεριαλιστικές ορέξεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και πέφτουν θύματα της πολιτικής τους… Ήδη σήμερα η Ουαλία συνταράσσεται από τις μαζικότερες στην ιστορία της περιοχής αντιπολεμικές διαδηλώσεις. Και φαντάζει πλέον πολύ πιθανό να δούμε αντίστοιχες (και ακόμη πιο μαζικές) κινητοποιήσεις σε πολλές γωνιές της Ευρώπης και του πλανήτη, που μπορούν -υπό προϋποθέσεις, βεβαίως- να μετουσιωθούν σε ένα νέο οργανωμένο αντιπολεμικό και αντιφασιστικό κίνημα με ριζοσπαστικά και προοδευτικά πολιτικά χαρακτηριστικά. Ο πολιτικός χρόνος είναι, πλέον, πολύ πυκνός και σύντομα θα δούμε εάν αυτό το «σενάριο» θα ευοδωθεί και θα ευδοκιμήσει…

05/09/2014

*Ο Βασίλης Μακρίδης είναι δημοσιογράφος και μεταφραστής ρωσικής γλώσσας, απόφοιτος της Σχολής Δημοσιογραφίας του πρώην Κρατικού Πανεπιστημίου του Ροστόβ-να-Ντονού, νυν Νοτίου Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Ρωσίας.