Τί πανεπιστήμιο θέλουμε; Η απάντηση μέσα από δύο εικόνες

Κοιτάζω και ξανακοιτάζω τις δημοσιευμένες φωτογραφίες από την επεισοδιακή συνεδρίαση της Συγκλήτου στις 30/10, που διεκόπη μετά την απαίτηση του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), κ. Φορτσάκη, να αποχωρήσει από το χώρο μια ομάδα φοιτητών που είχε παρέμβει για να ζητήσει να συζητηθούν κάποια αιτήματά της.

του Νίκου Μιχαλίτση

Τις κοιτάζω για πολλή ώρα, γιατί διαπιστώνω ότι μέσα στις φωτογραφίες αυτές απεικονίζεται ανάγλυφα ολόκληρη η διαμάχη που διαρκεί από το 2006  ως προς το τί Πανεπιστήμιο θέλουμε.

Στις εικόνες αυτές αποτυπώνονται, μέσα από τις εκφράσεις και την κίνηση του προσφάτως εκλεγέντα Πρύτανη κ. Φορτσάκη και  τη στάση και την έκφραση των Πανεπιστημιακών της Συγκλήτου από τη μία, και των παρευρισκόμενων φοιτητών από την άλλη, δύο απολύτως διαφορετικές λογικές ως προς το Πανεπιστήμιο που αρμόζει σε μια δημοκρατική χώρα.

Κοιτάξτε προσεκτικά τις φωτογραφίες, αφού προηγουμένως σκεφτείτε τις ιδιότητές του καθενός. Ο κ. Φορτσάκης και οι Συγκλητικοί είναι οι επικεφαλής των Πανεπιστημιακών δασκάλων του ΕΚΠΑ. Σκεφτείτε επίσης τί σημαίνει για σας δάσκαλος, από τις καλές ή κακές

προσωπικές σας εμπειρίες. Σκεφτείτε ακόμα τί σημαίνει φοιτητής, με ποιες προσδοκίες βρέθηκε, μετά από σκληρή δοκιμασία και κόπο, στο δημόσιο πανεπιστήμιο, τί ζητάει από αυτό και τί είδος δασκάλων περιμένει να τον διδάξουν.

Ας δούμε πρώτα στην φωτογραφία τον κ. Φορτσάκη, τον πρώτο των πρώτων "Πανεπιστημιακό δάσκαλο" του ΕΚΠΑ. Απευθύνεται σε μια ομάδα, από εκείνους στους οποίους θα μεταφέρει "Παιδεία". Το ύφος του προδίδει τουλάχιστον ακραίο αυταρχισμό, αγριότητα, ακραία απειλή και εν τέλει μίσος προς τους "μαθητές" του. Η κίνηση του χεριού του δείχνει την έξοδο σε κάποιους που δικαιωματικά και μετά από μεγάλες θυσίες και κόπο κατάφεραν να κάνουν δεύτερο σπίτι τους το Πανεπιστήμιο για να κατακτήσουν γνώση και Παιδεία. Η όλη κίνησή του θυμίζει έντονα το περίφημο "Ράους" των αξιωματικών της Βέρμαχτ, όταν πήγαιναν να επιτάξουν στη διάρκεια της κατοχής ελληνικά σπίτια. Οι συσπάσεις του προσώπου του, μου θυμίζουν προσωπικά εικόνες από τον "Φύρερ" ή από τον Παπαδόπουλο της χούντας.

Κοιτάξτε τώρα τους υπόλοιπους συγκλητικούς. Αμήχανα βλέμματα, ανέκφραστα πρόσωπα, κάποιοι χασκογελούν, σαν να μην θέλουν να πάρουν θέση στην ύβρη, για ένα χώρο εκπαίδευσης, που διαδραματίζεται μπροστά τους με πρωταγωνιστή τον επικεφαλής τους. Άβουλοι, δειλοί, μοιραίοι....

Δείτε τώρα τα πρόσωπα των φοιτητών που παρακολουθούν τον κ. Φορτσάκη: Ήρεμα πρόσωπα, καμία οργή, μόνον έκπληξη και απέραντη απορία. Σαν να λένε: "Μα αυτό είναι το Πανεπιστήμιο που ονειρευτήκαμε;"

Ο αξιότιμος κ. Φορτσάκης είναι πολυσχιδής προσωπικότητα. Του αρέσει ο πολιτισμός μια και είναι Πρόεδρος του Ειδικού Ταμείου Οργάνωσης Συναυλιών της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Είναι επίσης Πρόεδρος του Ελληνο-γαλλικού Σωματείου για την Παιδεία! Διδάσκει Δημόσιο Δίκαιο! Αναρωτιέμαι, αν αναλαμβάνει τέτοιες δραστηριότητες για να καλύψει τις υπόλοιπες, που αποκαλύπτουν ποιος πραγματικά είναι. Διότι,  Πρύτανης με τέτοια συμπεριφορά, ούτε με τον Πολιτισμό ούτε με την Παιδεία μπορεί να έχει σχέση. Ακόμα περισσότερο, δεν μπορεί να έχει σχέση με την ελευθερία και τη δημοκρατία, ενώ δεν δικαιούται να κραυγάζει για εφαρμογή νόμων, όταν ο ίδιος, ως (και)  Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΝΕΡΙΤ, έχει κουρελιάσει τον ίδιο τον ιδρυτικό της νόμο, επιμένοντας να λειτουργεί ένα Εποπτικό Συμβούλιο που έχει ακυρωθεί μετά την παραίτηση τριών μελών του, με καταγγελίες για απροκάλυπτες κυβερνητικές παρεμβάσεις.

Το Σύνταγμά μας, στο άρθρο 16, στις παραγράφους 1 και 2 αναφέρει ότι:  "Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες· η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους... Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες."

Ξανακοιτάξτε τις φωτογραφίες και αποφασίστε σε ποιων το ύφος αντιστοιχούν οι επιταγές αυτές του συντάγματος.  Ποιους εξ αυτών θεωρείτε ελεύθερους πολίτες; Ποιο ύφος ταιριάζει στην Παιδεία που θέλουμε να έχουμε;

Οι νόμοι Διαμαντοπούλου - Αρβανιτόπουλου έβαλαν τις βάσεις για τη διάλυση και την  εμπορευματοποίηση του Δημόσιου Πανεπιστημίου. Άλλος τρόπος να εφαρμοστούν δεν υπήρχε, παρά μόνον η βία, ο αυταρχισμός, τα ΜΑΤ και οι σεκιουριτάδες, ό,τι ακριβώς βρίσκεται στον αντίποδα του ρόλου του δημόσιου Πανεπιστήμιου, της αυτοτέλειάς του (που ορίζεται επίσης στο Σύνταγμα)  και της δημιουργίας ελεύθερων ανθρώπων.

Η έρευνα και η διδασκαλία, οι δύο ισότιμες και αδιάσπαστες λειτουργίες του Πανεπιστημίου, έχουν ως κινητήρια δύναμη και ως προϋπόθεση για την εξέλιξή τους την ελευθερία και την αμφισβήτηση. Οι Φορτσάκηδες και οι άβουλοι συγκλητικοί αυτό ακριβώς  θέλουν να κτυπήσουν, γιατί το σύστημα που υπηρετούν τρέμει  τους ελεύθερους και σκεπτόμενους πολίτες.

Οι μέρες είναι κρίσιμες για τα Πανεπιστήμια της χώρας. Οι φοιτητές και μερίδα τολμηρών Πανεπιστημιακών δασκάλων, που αντιστέκονται στη διάλυση των Πανεπιστημίων, ίσως δεν επαρκούν για να την αποτρέψουν.

Η ελληνική κοινωνία πρέπει να πάρει θέση. Αρκεί να κοιτάξει τις δύο αυτές εικόνες. Τώρα! Αύριο θα είναι αργά...

Πηγή: www.thepressproject.gr