Άρθρο του Αλ. Τσίπρα: Οι γυναίκες, η βία, η κρίση και η Αριστερά

γράφει ο Αλέξης Τσίπρας

Η 25η Νοεμβρίου είναι η διεθνής ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Η επιλογή της συγκεκριμένης ημέρας έγινε προς τιμήν των τριών αδελφών

Μιραμπάλ, της Πάτρια Μερσέντες, της Μαρία Αρζεντίνα Μινέρβα και της Αντονία Μαρία Τερέζα, που δολοφονήθηκαν βίαια το 1960 στον Άγιο Δομίνικο, εξαιτίας της δράσης τους ενάντια στο καθεστώς Τρουχίλλο.

Η αναφορά στις τρεις αυτές γυναίκες-σύμβολα έχει τη σημασία της. Η βία κατά των γυναικών, σε όλες της τις μορφές, είναι ένα φαινόμενο που εκδηλώνεται σε κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής. Αφορά την πολιτική, την εργασία, την οικογένεια, την καθημερινότητα. Έχει πολλές μορφές: από τη σωματική και τη λεκτική βία μέχρι την παρενόχληση και από τη σεξουαλική κακοποίηση μέχρι την εμπορία για σεξουαλική εκμετάλλευση.

Αν και πρόκειται για φαινόμενο με υπερταξικά χαρακτηριστικά, ωστόσο αναδεικνύεται με ιδιαίτερη ένταση εκεί που χτυπάει η φτώχεια, η κοινωνική ανασφάλεια και ο αυταρχισμός. Το βέβαιο είναι πάντως ότι αφορά όλες τις γυναίκες, ανεξάρτητα από κοινωνική θέση και μορφωτικό επίπεδο. Τις γεμάτες βία ιστορίες των γυναικών αυτών ακούμε γύρω μας σε καθημερινή βάση. Ίσως μάλιστα τόσο συχνά που, αρκετές φορές, να μην τους δίνουμε τη σημασία που πρέπει.

Η Αριστερά υπερηφανεύεται ότι έχει εντάξει τη φεμινιστική οπτική στην πολιτική της ταυτότητα εδώ και πολλές δεκαετίες. Αξίζει να θυμόμαστε ότι αυτό δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Η φεμινιστική πρωτοπορία στις γραμμές της Αριστεράς κατηγορήθηκε πολλές φορές για γραφικότητα, για σχολαστικισμό, για δογματισμό, ενώ δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις που δέχτηκε και πολεμική για τη δράση της, ιδιαίτερα για τη στήριξη που προσέφερε σε κακοποιημένες γυναίκες.

Στην πορεία τα ζητήματα αυτά σε ιδεολογικό επίπεδο λύθηκαν. Όμως ο ριζοσπαστισμός της Αριστεράς κρίνεται από την αντίσταση που δείχνουν οι γραμμές της στις κυρίαρχες αντιλήψεις. Και εδώ οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι φαινόμενα όπως ο σεξισμός, η αναπαραγωγή στερεοτύπων και η διάκριση με βάση το φύλο δεν έχουν εκλείψει από τον χώρο μας. Η Αριστερά οφείλει να είναι πολύ αυστηρή και κάθετη σε τέτοια ζητήματα και να δίνει συνεχή μάχη για να είναι συνεπής με τις διακηρύξεις της.

Σήμερα, που η κοινωνία βουλιάζει στην κρίση, είναι προφανές πως οι ευάλωτες και οι ευάλωτοι γίνονται δύο φορές πιο ευάλωτες/οι. Αν τα τελευταία χρόνια στις δυτικές κοινωνίες, όπως η χώρα μας, έγιναν βήματα προς τα εμπρός στο θέμα των διακρίσεων με βάση το φύλο, στις μέρες μας τείνουν να σταματήσουν, με ορατό πλέον τον κίνδυνο ακόμα και να γυρίσουμε προς τα πίσω.

Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι οι γυναίκες υφίστανται δυσανάλογα, σε σχέση με τους άντρες, τις επιπτώσεις της ανεργίας, της απουσίας κοινωνικής συνοχής, της φτώχειας. Οι διακρίσεις στον χώρο της εργασίας, που ποτέ δεν εξαλείφθηκαν πραγματικά, φαίνεται πως έχουν πολύ σοβαρότερες συνέπειες για τις γυναίκες, οι οποίες παράλληλα υφίστανται και μορφές εργοδοτικής βίας όπως λ.χ. η σεξουαλική παρενόχληση, ο εκβιασμός διακοπής μιας εγκυμοσύνης κ.ά., που συνδέονται ευθέως με το φύλο τους. Από την άλλη, η κοινωνική προστασία σε όλα τα επίπεδα έχει συρρικνωθεί.

Παράλληλα με τα παραπάνω, αξίζει να τονιστεί πως οι κοινωνικές έρευνες δείχνουν καθαρά ότι σε περιβάλλον κρίσης το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών, σε όλες του τις εκδηλώσεις, παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις. Γιατί είναι μια «εύκολη», «αντρική» -αλλά και σχετικά ανεκτή- μέθοδος εκτόνωσης και επιβολής, που η απουσία αποτελεσματικής θεσμικής προστασίας την κάνει ακόμα ευκολότερη.

Η Αριστερά παλεύει σήμερα για την ανατροπή των κοινωνικών συσχετισμών που επέβαλαν την κρίση. Αυτό δεν αφήνει έξω από την ατζέντα της τα ζητήματα φύλου ως «δευτερεύοντα». Το αντίθετο. Η πολιτική κατά των διακρίσεων με βάση το φύλο, σε όλα τα επίπεδα, είναι αναπόσπαστο κομμάτι του αγώνα που δίνουμε σήμερα για να σταθεί η κοινωνία στα πόδια της. Είναι βασικός πυλώνας της νέας αντίληψης με την οποία θέλουμε να μπολιάσουμε την κοινωνία, στον δρόμο για ένα πιο ανθρώπινο μέλλον.

Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ενσωματώνει την αντίληψη αυτή, παρουσιάζοντας ένα πλέγμα παρεμβάσεων σε επίπεδο θεσμών, νόμων και κοινωνικής πολιτικής που προωθούν το ισότιμο δικαίωμα των γυναικών στη ζωή, τη δουλειά και την αξιοπρέπεια. Το πλαίσιο αυτό πρέπει να είναι διαρκώς ανοιχτό και να βελτιώνεται μέσα από ευρύ διάλογο, αξιολόγηση και ένταξη της κοινωνικής εμπειρίας.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η μάχη δίνεται πρώτα και κύρια σε επίπεδο αρχών και ιδεών, καθώς η αναπαραγωγή των στερεοτύπων και η αλλοτρίωση ξεκινά πρώτα και κύρια από το ανθρώπινο μυαλό.

Πηγή: www.avgi.gr