Τρίτη 21 Απριλίου 2015

Φ. Γρυπάρης: «Η τέχνη μας κάνει δημιουργούς»

συνέντευξη στην Τάμμυ Κοντογιώργου

Με τον Φαέθωνα είχαμε την ευκαιρία να θυμηθούμε τα παλιά, τη μακρόχρονη συνεργασία μας στα θέματα πολιτισμού. Η επίδραση της ασχολίας με τα εικαστικά, η θέση του καλλιτέχνη σήμερα,
τα ζωγραφισμένα κτήρια και οι ασχολίες του καλλιτέχνη σήμερα, σε πρώτο πλάνο στη συζήτηση.

Έχει υπερδεκαετή προσφορά στο Δήμο Αργυρούπολης σε θέματα τέχνης καθώς συνεργάστηκε με τμήματα του δήμου το θεατρικό σκηνικά μάσκες κ.α.), το χορευτικό (σκηνικά), τα ΚΑΠΗ, αλλά κύρια ως οργανωτής και δάσκαλος τέχνης στη λειτουργία του «Εικαστικού εργαστηρίου», όπου δίδασκε 13 χρόνια.

Έχουν περάσει εκατοντάδες ενήλικες δημότες μας (αλλά και όμορων δήμων) από τα πολυάριθμα τμήματα και πολύ περισσότερα παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας.

Παλαιότερα είχε συνεργαστεί με το Δήμο Ελληνικού, δημιουργώντας το πρώτο εικαστικό εργαστήρι στο Άνω Ελληνικό. Οι καλλιτεχνικές δημιουργίες παιδιών και ενηλίκων εκτέθηκαν συχνά σε διάφορους χώρους και η ομάδα του εργαστηρίου είχε συνεχή καλλιτεχνική παρουσία στο καρναβάλι του δήμου.

Ερώτηση: Φαέθωνα θα ήθελα να μας πεις με δυο λόγια ποια είναι η επίδραση της ασχολίας των παιδιών, των εφήβων ή και των ενηλίκων με τα εικαστικά.
Φαέθωνας: Πρώτα πρέπει να πω ότι όπως και άλλες τέχνες είναι πρώτα απ όλα έκφραση συναισθημάτων. Αυτή η έκφραση μπορεί βοηθήσει κάθε άτομο να απελευθερωθεί από απωθημένα, από συμπλέγματα, άγχη ή ότι άλλο και λυτρωμένο να αντιμετωπίσει τη ζωή πιο αισιόδοξα. Η τέχνη μας κάνει δημιουργούς, προνόμιο, που μόνο ο άνθρωπος διαθέτει στο ζωικό βασίλειο.
Τα εικαστικά είναι η κύρια τέχνη της όρασης, η οποία με τη σειρά της είναι ο βασικός τρόπος μάθησης στη σύγχρονη εποχή. Η κλασική ρήση «μια εικόνα = χίλιες λέξεις», αν και πολύ παλιά, σήμερα δικαιώνεται πολλαπλά και με την εισαγωγή των ηλεκτρονικών μέσων στην εκπαίδευση. Είναι δυστύχημα ότι ο πλούσιος λόγος της ελληνικής γλώσσας έχει αφυδατωθεί και περιοριστεί στην έκφραση των νέων κ μόνο η λογοτεχνία θα μπορούσε να καλύψει αυτό το κενό. Επανερχόμενη στην αξία των εικαστικών το να προσπαθήσει ένα παιδί ή ένας ενήλικος να ζωγραφίσει οποιοδήποτε αντικείμενο ή πρόσωπο, είναι να έλθει σε άμεση οπτική επαφή με την πραγματικότητα ή να ανακαλέσει εικόνες στη μνήμη του κ να προσπαθήσει να τις αναπαραγάγει. Αυτός ο προβληματισμός, που αναγκάζει το άτομο να παρατηρήσει καλά, να ξεχωρίσει το κύριο χαρακτηριστικό του αντικειμένου από το δευτερεύον ( δέντρο = κορμός + κλαδιά + φύλλα - όλα διαφορετικά από άλλο είδος δέντρου π.χ. πεύκο ή κυπαρίσσι ) ενεργοποιούν τον εγκέφαλο να δημιουργούν τη γνώση, που θα σταθεροποιηθεί σαν εικόνα στη μνήμη, αν θα γίνει δυνατή η αποτύπωση στο σχέδιο. Η οπτική μνήμη και η εξάσκησή της βοηθά τον άνθρωπο στη γνώση. Τα πάντα σήμερα απευθύνονται κύρια στην όραση και μέσω αυτής γίνεται εύκολα κατανοητός ο κόσμος.
Προνόμιο της τέχνης είναι κ η ενεργοποίηση της δημιουργικής φαντασίας με τη σύνθεση εικόνων και τη δημιουργία πρωτότυπων νέων εικόνων ή εφευρέσεων!
Καλλιεργείται επίσης η ευαισθησία του ατόμου απέναντι στα χρώματα και τις μορφές, όπως για παράδειγμα στο ντύσιμο ή στη διακόσμηση.
Μέσα από τα εικαστικά με τη σωστή παιδαγωγική προσέγγιση, κοινωνικοποιούνται, συνεργαζόμενα σε ομάδες και αποβάλλουν την εριστικότατα κ τον ανταγωνισμό αποκτώντας υγιείς βάσεις για τη μελλοντική τους συμμετοχή στην κοινωνία ως ενήλικες.

Ερώτηση: Ποια, κατά τη γνώμη σου, είναι η θέση του καλλιτέχνη σήμερα;
Φαέθωνας : Στο εξωτερικό, που η τέχνη επηρεάζει όλους του τομείς της ζωής από τα πελώρια αρχιτεκτονήματα μέχρι το πιο απλό αντικείμενο χρήσης, ο καλλιτέχνης έχει σημαντικό ρόλο στο κοινωνικό γίγνεσθαι γι΄ αυτό και αμείβεται ικανοποιητικά
έως υπερβολικά εφόσον τύχει αναγνώρισης. Στην Ελλάδα γενέτειρα της ανθρωποκεντρικής αισθητικής τα πράγματα ήταν απογοητευτικά μετά την παρακμή του Βυζαντίου. Εισαγόμενοι καλλιτέχνες μετά την Τουρκοκρατία μας «κόμισαν γλαύκαν ες Αθήνας» κ τα πράγματα έμειναν καθηλωμένα σε στερεότυπα, με ευτυχή εξαίρεση μεγάλων μορφών της σύγχρονης ελληνικής τέχνης που πατώντας το ένα πόδι στην παραστατική παράδοση και το άλλο στην ελευθερία του πνεύματος και της φαντασίας δημιούργησαν τη να ελληνική τέχνη. Οι κακές οικονομικές συγκυρίες κ τα κυκλώματα τέχνης (με αδαείς συχνά ή πονηρούς μεσάζοντες) έχουν φέρει σε τέλμα τα εικαστικά δρώμενα και τους καλλιτέχνες σε απελπισία. Ενώ σαν χώρα διαθέτουμε εξαιρετικούς καλλιτέχνες, υπάρχει η προσπάθεια εισαγωγής έργων ξένων, και σε επίπεδο επίσημων φορέων, ώστε κάποιοι να αποκομίσουν οικονομικά οφέλη, (άλλου επιπέδου βέβαια από τα εξοπλιστικά…).

Ερώτηση: Τι σκεπτόσουν όταν άρχιζες να ζωγραφίζεις κτήρια της Αργυρούπολης πριν χρόνια.
Φαέθωνας: Επειδή οι περισσότερες σύγχρονες πόλεις είναι απρόσωπες, είχα οραματιστεί μια πόλη με δημόσια κτήρια πρώτα και με πολυκατοικίες μετά (σε συνεργασία με τους κατοίκους) ζωγραφισμένες με ωραία χρώματα ή παραστάσεις, ώστε να είναι τόσο ωραία σαν πόλη, που όλοι να θέλουν να έλθουν να δουν από κοντά.. Έτσι θα δημιουργούσαμε και εισροή χρημάτων στην τοπική αγορά! Δεν μιλάω βέβαια για τα graffiti, που έχουν καταστρέψει κάποιες από τις τοιχογραφίες μου. Ελπίζω πάντα ότι ενεργοποιώντας το καλλιτεχνικό δυναμικό της πόλης (με πυρήνα παλιούς μου μαθητές), ίσως κατορθώσουμε να πλησιάσουμε εκείνο το όνειρο, πάντα δωρεάν βέβαια, όπως έκανα κι εγώ στο ξεκίνημα με το Δημαρχείο, το Πολιτιστικό Κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης», το Ωδείο, σχολεία κ.α.

Ερώτηση: Με τι ασχολείσαι τον τελευταίο καιρό;
Φαέθωνας : Στην αρχή της σχολικής χρονιάς συμμετείχα σαν εισηγητής σε Σεμινάριο προσχολικής αγωγής της Νομαρχίας Πειραιά (σε 250 νηπιαγωγούς). Θέμα της εισήγησής μου: «Η εικαστική αγωγή στην προσχολική ηλικία – υλικά κ τεχνικές»
Σαν καλλιτέχνης ετοιμάζω μια υπαίθρια έκθεση με γλυπτά μου (μέσου κ μεγάλου μεγέθους) στην Τήνο, σε χώρο πολλών στρεμμάτων μπροστά στη θάλασσα πλάι στο εργαστήρι μου εκεί. Θα ζητήσω κ σε άλλους Τήνιους καλλιτέχνες να συμμετάσχουν με έργα τους στο άμεσο μέλλον. Η έκθεση θα είναι ανοικτή στο κοινό έλληνες κ ξένους, να θυμίζει ότι η παράδοση της Τήνου στις τέχνες συνεχίζεται.


Και η συζήτηση συνεχίστηκε για αρκετή ώρα πάνω σε πολλά και διάφορα κοινωνικά θέματα.

Με τον Φαέθωνα Γρυπάρη μπορεί κανείς να μιλάει ώρες ατελείωτες διότι είναι ένας υπέροχος άνθρωπος, με μεγάλη κοινωνική, διδακτική και καλλιτεχνική εμπειρία και πάνω απ’ όλα πάντα πρόθυμος να βοηθήσει όπου τον χρειάζονται.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου