Δεύτερη φορά Αριστερά *

του Χρήστου Γραμπόβα

Την Κυριακή 24 Μαΐου έλαβαν χώρα δημοτικές και μέρος των περιφερειακών εκλογών στην Ισπανία, με τα αποτελέσματα να δείχνουν μεγάλη πτώση του δικομματισμού και στροφή των ψηφοφόρων προς αριστερούς σχηματισμούς.

Η στροφή αυτή, αν και για την ώρα μερική, δεν είναι ενταγμένη στην κίνηση κανονικότητας του ισπανικού μεταπολιτευτικού πολιτικού εκκρεμούς, αλλά έρχεται να αλλάξει την τροχιά του.

Ως εκ τούτου, η Κυριακή δεν ήταν μία ημέρα χαμηλής πολιτικής σημασίας, αλλά ενδέχεται να είναι σημείο καμπής για τις πολιτικές εξελίξεις, καθώς φαίνεται πως για πρώτη φορά στη δυτική Ευρώπη θα εκλεγούν αριστεροί δήμαρχοι στις 4 από τις 5 μεγαλύτερες πόλεις μιας χώρας (Μαδρίτη, Βαρκελώνη και Σαραγόσα με Podemos και Βαλένθια με τον αριστερό συνασπισμό Compromís).

Αδιαμφισβήτητα, η εξέλιξη αυτή αποτελεί ιστορικό γεγονός, εντούτοις η περαιτέρω αυξημένη σημασία του γεγονότος έγκειται στην εμπέδωση της Αριστεράς (ιδίως του Podemos) στη σκέψη των ψηφοφόρων ως δυνητικού νικητή εκλογών και πιθανού κυβερνήτη της χώρας.

Πόσο αυτό θα επηρεάσει τις επικείμενες εθνικές εκλογές του Νοεμβρίου θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Δύο εξ αυτών αναδείχθηκαν στο πλαίσιο αυτής της εκλογικής αναμέτρησης.

Πρώτο σημαντικό θέμα είναι αυτό των προεκλογικών συνεργασιών. Η επιλογή του Podemos να στηρίξει κατά τόπους μετωπικά σχήματα με βάση τα κινήματα πόλεων και οργανώσεις της Αριστεράς προκάλεσε το ενδιαφέρον των πολιτών, με αποτέλεσμα τη συμμετοχή τους στις ανοιχτές διαδικασίες κατάρτισης προγραμμάτων και ψηφοδελτίων, και έφερε τα επιτυχή αποτελέσματα.

Ο κινηματικός χαρακτήρας των μετωπικών δημοτικών σχημάτων δεν θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα για το Podemos, καθώς και το ίδιο έχει δημιουργηθεί σε αυτήν τη βάση. Ωστόσο, η συνεργασία με άλλες αριστερές οργανώσεις δεν ήταν πάντα εύκολη, με αποτέλεσμα σε κάποιους δήμους οι ενωτικές προσπάθειες να μην προχωρήσουν.

Ενόψει των εθνικών εκλογών του Νοεμβρίου γεννάται το ερώτημα αν θα έπρεπε να υπάρξει προεκλογική συνεργασία των αριστερών κομμάτων, ιδιαίτερα των δύο με δομές σε όλη την Ισπανία, του Podemos και της Ενωμένης Αριστεράς (IU). Η IU βρίσκεται σε βαθιά κρίση, με το θέμα των συνεργασιών να προκαλεί μεγάλες εσωτερικές συγκρούσεις.

Έτσι, σε Βαρκελώνη και Γαλικία οι τοπικές της οργανώσεις συνεργάστηκαν με το Podemos, ενώ στη Μαδρίτη και στη Βαλένθια δεν απέφυγαν τη διάσπαση. Με την IU στη χειρότερη κατάσταση των τελευταίων δεκαετιών, δεν είναι ξεκάθαρο τι σκοπεύει να κάνει το κόμμα του Πάμπλο Ιγκλέσιας.

Το δεύτερο σημαντικό θέμα που προκύπτει από τις εκλογές είναι αυτό των μετεκλογικών συνεργασιών.

Η απουσία δεύτερου γύρου και αυτοδυναμιών οδηγεί σε συνεργασίες μεταξύ των συνδυασμών, με αποτέλεσμα σε πολλούς δήμους και Περιφέρειες η στάση του Podemos να κρίνει αν θα κυβερνήσει το Σοσιαλιστικό ή το Λαϊκό Κόμμα (με κυβερνήσεις μειοψηφίας). Και αν ιδεολογικά η απάντηση είναι πιο απλή, από πλευράς τακτικής το θέμα είναι πολύπλοκο, ιδιαίτερα καθώς η όποια επιλογή μπορεί να εκληφθεί ως μήνυμα για τη στάση του κόμματος στις εθνικές εκλογές.

Έτσι, ενώ η πολύ σκληρή κριτική προς τους Σοσιαλιστές παραμένει, το Podemos δεν θέλει να αποξενώσει τους ψηφοφόρους τους επιτρέποντας στο Λαϊκό Κόμμα να κυβερνήσει. Άλλωστε, μια τέτοια απόφαση δεν μπορεί να παρθεί χωρίς να ληφθεί υπόψη η σύγκρουση με τους Σοσιαλιστές για την ηγεμονία στον πολιτικό χώρο αριστερά του Κέντρου, και ως εκ τούτου είναι σημαντικό να ζυγισθεί ανάλογα. Ήδη, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν πως θα υπάρξει κριτική στήριξη των Σοσιαλιστών, χωρίς συμμετοχή σε περιφερειακές κυβερνήσεις, αλλά με απαραίτητη αποδοχή κάποιων όρων (π.χ. την απαγόρευση των εξώσεων).

Οι επιλογές του Podemos στα θέματα των προεκλογικών και μετεκλογικών συνεργασιών και οι επιπτώσεις που αυτές θα έχουν πρόκειται να παίξουν σημαντικό ρόλο στην πορεία προς τις εκλογές του Νοεμβρίου. Είναι καίριο να αναλυθούν σοβαρά όλες οι εμπειρίες του παρελθόντος, στην Ισπανία και αλλού, και να παρθούν οι κατάλληλες αποφάσεις. Έτσι, σύντομα, περισσότερα αστέρια στη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορέσουν να αλλάξουν χρώμα, με την ανάλογη βελτίωση στις ζωές των ανθρώπων.

*  Μια νίκη του Podemos στις εθνικές εκλογές παραπέμπει στη δεύτερη φορά της Αριστεράς στην Ε.Ε. μετά το ξεκίνημα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στη δεύτερη φορά της Αριστεράς στην Ισπανία, μετά τη μεγάλη νίκη του Λαϊκού Μετώπου το 1936.

Πηγή: www.avgi.gr