γράφει η Νάση Πετριτσοπούλου
Και τι δεν ακούμε στο σχολείο οι δασκάλες από τα παιδιά (συγγνώμη, άντρες, αλλά ελάχιστοι μείνατε στις τάξεις).
Σχόλια λιγότερο ή περισσότερο αγενή, σχόλια απαξιωτικά για πολλούς από τους συμμαθητές τους και για μας, ή απλώς αποδεικτικά του εγωκεντρισμού που τα χαρακτηρίζει σ’ αυτές τις ηλικίες.
Λογικό από μία άποψη, αλλά το θέμα είναι ότι η συχνότητά τους αυξάνει ολοένα και περισσότερο στο πλαίσιο μιας κακώς εννοούμενης ελευθερίας που αρκετά παιδιά την αντιλαμβάνονται ως μονομερή και χωρίς όρια ανοχή.
Στο πνεύμα αυτό έχουν το δικαίωμα να πουν περίπου τα πάντα, χωρίς να σκεφτούν τη θέση του Άλλου (ενσυναίσθηση) και πώς μπορεί να νιώσει, τη στιγμή που ο Άλλος οφείλει να είναι απέναντί τους άψογος στη συμπεριφορά του.
Παραχαϊδεμένα από το σπίτι σε βαθμό ασφυξίας, μεγαλωμένα με το μοτίβο «να μη τους λείψει τίποτα», έρχονται στο φτωχό μας το σχολειό αφήνοντας στο σπίτι (στην καλή περίπτωση) τουλάχιστον δυο δικές τους οθόνες τελευταίας τεχνολογίας (τάμπλετ, κινητό) και… βαριούνται αφόρητα. Τι μπορεί αλήθεια να τους προσφέρει η τάξη που δε γίνεται να το βρουν πατώντας ένα πλήκτρο;
Η μοναξιά που συνήθως βιώνουν στην οικογένεια από τη μια (όλο και περισσότερα μοναχοπαίδια, ή αδέλφια με μεγάλη διαφορά ηλικίας) σε συνδυασμό με την προσήλωση στις ατομικές οθόνες θέασης του κόσμου, δημιουργούν έναν καινούριο τύπο παιδικότητας που συχνά αδυνατούμε να διαχειριστούμε εμείς οι ενήλικες.
Παιδιά που δεν ξέρουν πώς να ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ, (να κάνουν υπομονή), να ΥΠΟΧΩΡΟΥΝ, να ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ, να ΒΟΗΘΟΥΝ, να ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΝΤΑΙ έναν φίλο ή μια ιδέα, να ΣΕΒΟΝΤΑΙ το όριο, να ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΝΤΑΙ σ’ ένα πρόβλημα ή θέμα συζήτησης. Παιδιά που ΔΕ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ τι είπαμε μόλις χθες και που δεν πείθονται να μας προσέξουν για λίγο. Κοιμούνται όλο και λιγότερο, παρακολουθούν παθητικά όλο και περισσότερο αμφίβολης ποιότητας ερεθίσματα, νευριάζουν πιο γρήγορα και έντονα από ποτέ.
Ζητούν να πεις ξεχωριστά στο καθένα αυτό που είπες πριν από ένα λεπτό σε όλα. Θέλουν να τα βοηθήσεις σε κάθε άσκηση και πρόβλημα εξαρχής, χωρίς να δοκιμάσουν πρώτα τον εαυτό τους. Θέλουν να πάρουν άριστα, προσπάθησαν δε προσπάθησαν. Θέλουν πάση θυσία να αποφύγουν το λάθος, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να μην κάνουν τίποτα.
Δυσκολεύονται να διαχειριστούν μια σύγκρουση με τους φίλους τους σε τέτοιο βαθμό, ώστε αναζητούν τη διαιτησία από την αρχή, συχνά παραλείποντας ακόμα και να διατυπώσουν το παράπονό τους στον φυσικό του αποδέκτη. Θυμώνουν με το παραμικρό, ευχαριστιούνται σπάνια, παρηγοριούνται σπανιότερα.
Από την άλλη μεριά η διεύρυνση του διδακτικού ωραρίου στο δημοτικό σχολείο με την ανάλογη αύξηση των διδακτικών αντικειμένων, αλλά και των διαφορετικών προσωπικών αντιλήψεων των διδασκόντων με τους οποίους έρχονται σ’ επαφή τα παιδιά, συνθέτει μια βαριά σχολική ατμόσφαιρα υψηλής έντασης και αποστασιοποίησης. Λιγότερη προσωπική επαφή, συζήτηση και δημιουργική αλληλεπίδραση είναι οι πρώτες χειροπιαστές απώλειες στον βωμό του 8:00-14:00, που θέλει τον δάσκαλο να μετατρέπεται σε καθηγητή των βασικών μαθημάτων, αγχωμένο μονίμως να προλάβει να παραδώσει την προβλεπόμενη ύλη.
Ως ένα σημείο θα δεχτώ πως όλα αυτά είναι φυσιολογικά κι αναμενόμενα. Οι εποχές αλλάζουν και μαζί τους κι εμείς. Αλλά το σημείο έχει ξεφύγει τόσο στις μέρες μας, που πια πρέπει να κάτσουμε και να σκεφτούμε σοβαρά: ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ στα παιδιά μας, γονείς και δάσκαλοι, ώστε να μην μπορούν να γίνουν ομάδα, τάξη, μαθητές, (προσοχή: όχι άριστοι, μαθητές) και το ρίχνουν στους τσακωμούς και την γκρίνια με το που πατάνε το πόδι τους στο σχολείο;
Τι κάνουμε γενικώς στην καθημερινότητά μας κι έχουμε αποκτήσει παιδιά με λιγότερη ξεγνοιασιά;
Γιατί δεν μπορεί, κάτι δεν κάνουμε καλά.
Λογικό από μία άποψη, αλλά το θέμα είναι ότι η συχνότητά τους αυξάνει ολοένα και περισσότερο στο πλαίσιο μιας κακώς εννοούμενης ελευθερίας που αρκετά παιδιά την αντιλαμβάνονται ως μονομερή και χωρίς όρια ανοχή.
Στο πνεύμα αυτό έχουν το δικαίωμα να πουν περίπου τα πάντα, χωρίς να σκεφτούν τη θέση του Άλλου (ενσυναίσθηση) και πώς μπορεί να νιώσει, τη στιγμή που ο Άλλος οφείλει να είναι απέναντί τους άψογος στη συμπεριφορά του.
Παραχαϊδεμένα από το σπίτι σε βαθμό ασφυξίας, μεγαλωμένα με το μοτίβο «να μη τους λείψει τίποτα», έρχονται στο φτωχό μας το σχολειό αφήνοντας στο σπίτι (στην καλή περίπτωση) τουλάχιστον δυο δικές τους οθόνες τελευταίας τεχνολογίας (τάμπλετ, κινητό) και… βαριούνται αφόρητα. Τι μπορεί αλήθεια να τους προσφέρει η τάξη που δε γίνεται να το βρουν πατώντας ένα πλήκτρο;
Η μοναξιά που συνήθως βιώνουν στην οικογένεια από τη μια (όλο και περισσότερα μοναχοπαίδια, ή αδέλφια με μεγάλη διαφορά ηλικίας) σε συνδυασμό με την προσήλωση στις ατομικές οθόνες θέασης του κόσμου, δημιουργούν έναν καινούριο τύπο παιδικότητας που συχνά αδυνατούμε να διαχειριστούμε εμείς οι ενήλικες.
Παιδιά που δεν ξέρουν πώς να ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ, (να κάνουν υπομονή), να ΥΠΟΧΩΡΟΥΝ, να ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ, να ΒΟΗΘΟΥΝ, να ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΝΤΑΙ έναν φίλο ή μια ιδέα, να ΣΕΒΟΝΤΑΙ το όριο, να ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΝΤΑΙ σ’ ένα πρόβλημα ή θέμα συζήτησης. Παιδιά που ΔΕ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ τι είπαμε μόλις χθες και που δεν πείθονται να μας προσέξουν για λίγο. Κοιμούνται όλο και λιγότερο, παρακολουθούν παθητικά όλο και περισσότερο αμφίβολης ποιότητας ερεθίσματα, νευριάζουν πιο γρήγορα και έντονα από ποτέ.
Ζητούν να πεις ξεχωριστά στο καθένα αυτό που είπες πριν από ένα λεπτό σε όλα. Θέλουν να τα βοηθήσεις σε κάθε άσκηση και πρόβλημα εξαρχής, χωρίς να δοκιμάσουν πρώτα τον εαυτό τους. Θέλουν να πάρουν άριστα, προσπάθησαν δε προσπάθησαν. Θέλουν πάση θυσία να αποφύγουν το λάθος, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να μην κάνουν τίποτα.
Δυσκολεύονται να διαχειριστούν μια σύγκρουση με τους φίλους τους σε τέτοιο βαθμό, ώστε αναζητούν τη διαιτησία από την αρχή, συχνά παραλείποντας ακόμα και να διατυπώσουν το παράπονό τους στον φυσικό του αποδέκτη. Θυμώνουν με το παραμικρό, ευχαριστιούνται σπάνια, παρηγοριούνται σπανιότερα.
Από την άλλη μεριά η διεύρυνση του διδακτικού ωραρίου στο δημοτικό σχολείο με την ανάλογη αύξηση των διδακτικών αντικειμένων, αλλά και των διαφορετικών προσωπικών αντιλήψεων των διδασκόντων με τους οποίους έρχονται σ’ επαφή τα παιδιά, συνθέτει μια βαριά σχολική ατμόσφαιρα υψηλής έντασης και αποστασιοποίησης. Λιγότερη προσωπική επαφή, συζήτηση και δημιουργική αλληλεπίδραση είναι οι πρώτες χειροπιαστές απώλειες στον βωμό του 8:00-14:00, που θέλει τον δάσκαλο να μετατρέπεται σε καθηγητή των βασικών μαθημάτων, αγχωμένο μονίμως να προλάβει να παραδώσει την προβλεπόμενη ύλη.
Ως ένα σημείο θα δεχτώ πως όλα αυτά είναι φυσιολογικά κι αναμενόμενα. Οι εποχές αλλάζουν και μαζί τους κι εμείς. Αλλά το σημείο έχει ξεφύγει τόσο στις μέρες μας, που πια πρέπει να κάτσουμε και να σκεφτούμε σοβαρά: ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ στα παιδιά μας, γονείς και δάσκαλοι, ώστε να μην μπορούν να γίνουν ομάδα, τάξη, μαθητές, (προσοχή: όχι άριστοι, μαθητές) και το ρίχνουν στους τσακωμούς και την γκρίνια με το που πατάνε το πόδι τους στο σχολείο;
Τι κάνουμε γενικώς στην καθημερινότητά μας κι έχουμε αποκτήσει παιδιά με λιγότερη ξεγνοιασιά;
Γιατί δεν μπορεί, κάτι δεν κάνουμε καλά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου