Παρασκευή 19 Μαΐου 2017

Το πολιτικό τέλος της Βουλιαγμένης και του Ελληνικού - Η πρόταση της κυβέρνησης για τον νέο «Καλλικράτη»

του Γιώργου Λαουτάρη


Η απλή αναλογική δεν έρχεται μόνη της στη δρομολογημένη πλέον αλλά ακόμη υπό διαβούλευση τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Στα ψιλά γράμματα της πρότασης που κατέθεσε η Επιτροπή Αναθεώρησης του “Καλλικράτη” περιλαμβάνεται και η θέση για την κατάργηση
των σημερινών εκλογικών περιφερειών που αναδεικνύουν τα Δημοτικά Συμβούλια.

Στους Δήμους που προέρχονται από ενοποιήσεις, όπως ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και ο Δήμος Ελληνικού Αργυρούπολης στα νότια προάστια, η θέσπιση μιας ενιαίας μεγάλης εκλογικής περιφέρειας, θα φέρει την πολιτική απομόνωση και τελικά τον αποκλεισμό των μικρών πρώην Δήμων.

Είναι απλό. Βάσει της απογραφής του 2011, η Δημοτική Κοινότητα Βουλιαγμένης, με 4.180 κατοίκους, συνιστά πληθυσμιακά το 8,6% του ενιαίου Δήμου των 3Β. Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η κάθε δημοτική ενότητα συνιστούσε εκλογική περιφέρεια με δικούς της υποψηφίους σε κάθε συνδυασμό. Στο Δημοτικό Συμβούλιο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, οι 3 από τις 33 έδρες ανήκαν στη Βουλιαγμένη, αναλογικά με τον πληθυσμό της.

Το ίδιο ισχύει και για τον Δήμο Ελληνικού Αργυρούπολης. Το Ελληνικό έχει 17.259 κατοίκους σε έναν Δήμο με 51.356 κατοίκους, βάσει της απογραφής. Ο πληθυσμός του δηλαδή αντιπροσωπεύει το 33,6% του ενιαίου Δήμου, με την Αργυρούπολη να έχει το υπόλοιπο 66,4%. Οι αναλογίες αυτές αποτυπώνονται σήμερα πιστά στη σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου του ενιαίου Δήμου.

Αποτυπωμένη βούληση της κυβέρνησης είναι να σβήσει το τοπικό αυτό χρώμα.

Σύμφωνα με τους συντάκτες του πορίσματος, μία από τις “βασικές αδυναμίες της υφιστάμενης κατάστασης” είναι η “διαιώνιση τοπικιστικών διαιρέσεων”. Κατά την άποψή τους, δεν προωθείται έτσι “η καλλιέργεια ενιαίας συνείδησης για τους δημότες των νέων Δήμων”.

Όπως αναφέρουν, “η εκλογή των Δημοτικών Συμβούλων κατά εκλογικές περιφέρειες διαιωνίζει τα παλιά διοικητικά όρια, καθώς δεν συμβάλει στην ενιαία αντιπροσώπευση όλων των δημοτών και στην καλλιέργεια ενιαίας αντίληψης για το συμφέρον του Δήμου”.

Τέλος, η Πρόταση της επιτροπής σημειώνει ότι ο ισχύων χωρισμός σε εκλογικές περιφέρειες “περιπλέκει χωρίς λόγο αρκετά το εκλογικό σύστημα και τη διαδικασία κατάρτισης συνδυασμών και ανάδειξης των εκπροσώπων των δημοτών, δυσχεραίνοντας έτσι τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά”.

Η πρόταση της Επιτροπής, την οποία και υιοθέτησε ως εισήγηση το Υπουργείο Εσωτερικών είναι “η πλήρης κατάργηση της εσωτερικής διαίρεσης των Δήμων σε εκλογικές περιφέρειες και ενιαία εκλογή των δημοτικών συμβούλων σε όλη την έκταση του Δήμου”.

Αρκεί όμως η αλλαγή του εκλογικού νόμου της αυτοδιοίκησης για να φέρει μια νέα συλλογική συνείδηση που να υπερβαίνει τις παλιές τοπικές διαιρέσεις; Ξεκάθαρα Όχι.

Οι σημερινές πόλεις είναι οικιστικές ενότητες με σχετική λειτουργική αυτοτέλεια και ιστορία. Τα σαφή γεωγραφικά όρια, η παραδοσιακή τους ονομασία, η συνέχειά τους στην ιστορία (από τα αρχαία χρόνια σε αρκετές περιπτώσεις) είναι οι δείκτες της αυτονομίας τους.

Αυτό που αφοριστικά αποκαλείται “τοπικιστική διαίρεση” δεν είναι άλλο από μια συγκεκριμένη κοινωνική και πολιτιστική ομοιογένεια που καλλιεργείται διαχρονικά μεταξύ γειτόνων.

Αντιθέτως, οι Δήμοι συνιστούν διοικητικές και μόνο ενότητες. Τα όριά τους είναι ρευστά, ανάλογα με την εκάστοτε πολιτική αποκέντρωσης του κράτους. Κανονικά, οι δημοκρατικές αρχές επιτάσσουν η διοικητική ενότητα των πόλεων να προσαρμοστεί στις τοπικές ιδιομορφίες και όχι το αντίστροφο: Οι τοπικές δηλαδή ταυτότητες να αφομοιωθούν λόγω μιας ενιαίας διοικητικής δομής.

Η πρόταση της κυβέρνησης δεν εξηγεί για ποιο λόγο είναι ανεπιθύμητες ή βλαπτικές οι τοπικές διαιρέσεις. Απλώς …ξορκίζει τις υπαρκτές διαφορές και στην πραγματικότητα τις υποδαυλίζει. Διότι είναι σαφές ότι αυτές θα συνεχίσουν να υφίστανται (όπως υφίστανται για δεκαετίες ή και …αιώνες) και βέβαια με τον πλειοψηφικό πλέον τρόπο ανάδειξης των εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας θα αποτυπωθεί στα Δημοτικά Συμβούλια αποκλειστικά η ισχύς του πληθυσμιακά μεγαλύτερου.

Με την πρόταση λοιπόν για κατάργηση των εκλογικών περιφερειών οι τοπικισμοί μάλλον ενισχύονται.

Κατά των ενοποιήσεων η πλειοψηφία της κοινωνίας


Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά πώς σχεδιάστηκε ο σημερινός αυτοδιοικητικός χάρτης. Μια κλειστή επιτροπή τεχνοκρατών του Υπουργείου Εσωτερικών ανακοίνωσε απλώς το 2010 τα νέα όρια των Δήμων της χώρας και έτσι ξεκίνησαν οι συγχωνεύσεις στις αρχές του 2011.

Ποτέ δεν δόθηκε λόγος στις τοπικές κοινωνίες, από το φόβο ενός χαοτικού διαλόγου. Οι αντιδράσεις ήταν άλλωστε πολύ μεγάλης έκτασης. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως τα μεγάλα νησιά, έγιναν πολύ σοβαρά λάθη στο σχεδιασμό αυτό. Η κυβέρνηση αποφάσισε διά νόμου και η συζήτηση έκλεισε χωρίς να ανοίξει ποτέ.

Η πορεία της αποκέντρωσης έχει ως εξής: Προ “Καποδίστρια” υπήρχαν 7.500 Δήμοι και Κοινότητες. Με το πρόγραμμα “Καποδίστριας” έγιναν 1000 Δήμοι και Κοινότητες. Και με το πρόγραμμα “Καλλικράτης” έμειναν 325 Δήμοι.

Ακόμα και σήμερα έξι χρόνια μετά, οι ενοποιήσεις του “Καλλικράτη” προκαλούν δυσφορία. Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατη (Μάρτιος 2017) έρευνα γνώμης που διενήργησε η Opinion Poll για λογαριασμό της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης “Κλεισθένης”, έδειξε ότι η πλειοψηφία της κοινωνίας απορρίπτει τις συγχωνεύσεις:

Στην ερώτηση πώς κρίνουν την ενοποίηση των πρώην 1.034 Δήμων σε 325 με τον “Καλλικράτη” οι συμμετέχοντες στην έρευνα απάντησαν “αρνητικό” και “μάλλον αρνητικό” σε ποσοστό 59,01%, ενώ “θετικό” και “μάλλον θετικό” το είδαν 28,30%.


(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παλμός Γλυφάδας, 6 Μαΐου 2017)

*** * ***


Το Πόρισμα της Επιτροπής Αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές του μήνα σε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Εσωτερικών.

Ο ΥΠΕΣ Πάνος Σκουρλέτης ανέπτυξε τη βασική πολιτική φιλοσοφία των αλλαγών που προτίθεται να νομοθετήσει η κυβέρνηση, τονίζοντας ότι ο διάλογος συνεχίζεται και ότι το πόρισμα δεν αποτελεί παρά βάση για συζήτηση σε ένα νέο ανώτερο επίπεδο.

Ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου, Κώστας Πουλάκης υπογράμμισε ότι το προτεινόμενο πλαίσιο θέτει στο επίκεντρο τη δημοκρατία και τη συμμετοχή, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι για πρώτη φορά μια τέτοιου μεγέθους μεταρρύθμιση αποτελεί αντικείμενο διαλόγου με τόσους φορείς.

Κεντρικό σημείο της πρότασης είναι η θέσπιση απλής αναλογικής για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων και η πρόβλεψη να εκλέγεται δήμαρχος αν χρειαστεί με β’ γύρο μεταξύ των δύο πρώτων.


Δείτε εδώ όλο το Πόρισμα

3vita.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου