Συνέντευξη στον Πέτρο Κατσάκο

Το όνομά της μπήκε στη ζωή μας πολύ πριν τη μνημονιακή επίθεση στον κόσμο της εργασίας. Το όνομά της έγινε συνώνυμο της πάλης κατά της εργοδοτικής αυθαιρεσίας πολύ πριν η «παρανομία» γίνει νόμος του κράτους. Γυναίκα, μετανάστρια και συνδικαλίστρια που δεν δίστασε να τα βάλει με τη μαφία της καθαριότητας, σε μια εποχή που τα δουλεμπορικά της ελαστικής απασχόλησης δεν είχαν γίνει ακόμη καθεστώς. Σήμερα, σχεδόν έξι χρόνια μετά τη δολοφονική επίθεση που δέχτηκε εκείνη τη νύχτα του Δεκέμβρη, η Κωνσταντίνα Κούνεβα μιλά για την απόφασή της να συμμετάσχει στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, την ηθική της Αριστεράς, τις «αόρατες» γυναίκες και την προσωπική της δικαίωση.

«Τους ανθρώπους του ΣΥΡΙΖΑ δεν τους γνώρισα τώρα, έχουμε συνεργαστεί και στο παρελθόν, πριν την επίθεση σε βάρος μου, στα συνδικαλιστικά των καθαριστριών. Έπειτα, ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να μου συμπαρασταθούν. Δεν ήταν οι μόνοι βέβαια, πήρα πολλή συμπαράσταση από πολλές πλευρές, από πολλούς χώρους, πολιτικούς και μη πολιτικούς, κι αισθάνομαι ευγνωμοσύνη γι' αυτό».

Με τα λόγια αυτά η Κωνσταντίνα Κούνεβα εξιστορεί τη μακροχρόνια σχέση της με τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν ξεχνά ότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο πρώτος πολιτικός που την επισκέφθηκε στον Ευαγγελισμό αμέσως μετά την επίθεση. Δηλώνει έτοιμη να προσφέρει ξανά όχι μόνο στην κοινωνία αλλά και στους ανθρώπους, τονίζοντας: «Είμαι έτοιμη να επιστρέψω στον κόσμο ένα μέρος από την αγάπη και τη συμπαράσταση που πήρα, πρέπει να το κάνω με ανθρώπους που μου εμπνέουν εμπιστοσύνη. Ο ΣΥΡΙΖΑ μου εμπνέει εμπιστοσύνη, όχι μόνο πολιτική, αλλά κυρίως όσον αφορά το ήθος του». Χαρακτηρίζει την συμμετοχή της στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ συμβολική, τονίζοντας πως «Δεν είμαι επαγγελματίας πολιτικός, και μάλλον δεν θα γίνω ποτέ, ακόμη κι αν ο κόσμος με τιμήσει και με στείλει στην Ευρωβουλή».

Με τον πιο εμφατικό τρόπο εξηγεί τον συμβολισμό της υποψηφιότητάς της. «Εμείς, οι άνθρωποι της δουλειάς, οι καθαριστές και οι καθαρίστριες, ήμασταν αόρατοι κατά κάποιον τρόπο. Λένε καμιά φορά στα παιδιά οι γονείς: 'Μορφώσου, αλλιώς τι θα γίνεις, καθαρίστρια;' Εγώ δεν ένιωσα ποτέ ντροπή για τη δουλειά μου κι ας ήμουν ιστορικός. Αυτό βλέπω στην υποψηφιότητά μου, λοιπόν. Εμείς οι αόρατοι του κόσμου αυτού γινόμαστε ορατοί».

Όσον αφορά το όραμα της Ευρώπης των εργαζομένων, η Κωνσταντίνα Κούνεβα δεν κρύβει τον προβληματισμό που τη διακατέχει, καθώς, όπως λέει, «δεν ξέρω αν θα δούμε ποτέ να γίνεται πραγματικότητα η Ευρώπη των εργαζομένων, τουλάχιστον στον δικό μας κύκλο ζωής. Οι άνθρωποι που κατέχουν τον πλούτο και την εξουσία νομίζουν ότι με αυτά θα εξαγοράσουν κι άλλες ζωές. Δεν θα παραιτηθούν εύκολα από τα προνόμιά τους, από την ισχύ τους, από την ικανότητά τους να ελέγχουν τις ζωές των απλών ανθρώπων, των εργαζόμενων». Αυτό όμως δεν την κάνει να χάσει τη μαχητικότητά της, αφού επιμένει πως «αξίζει να προσπαθήσουμε και προσδοκώ, μαζί με τους άλλους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και τους ευρωβουλευτές άλλων χωρών να φέρουμε τους εργαζόμενους στο προσκήνιο της Ευρωβουλής, ιδιαίτερα τους πιο αδύναμους, τους πιο απροστάτευτους και επισφαλείς. Να φτιάξουμε πλαίσιο προστασίας και αξιοπρεπούς απασχόλησης».

«Μακάρι να μην ήμουν σύμβολο»
Όταν ακούει την λέξη "σύμβολο" οι αναμνήσεις από εκείνη την άγρια νύχτα που σημάδεψε τη ζωή της κάνουν τις λέξεις να βγαίνουν με πόνο από το στόμα της. «Μακάρι να μην ήμουν τέτοιο σύμβολο, καλύτερα οι εργαζόμενοι να είχαν άλλα σύμβολα, θετικά, ανθρώπους που είχαν ξεπεράσει τον φόβο, που είχαν σπάσει την τρομοκρατία και τις αυθαιρεσίες των εργοδοτών χωρίς να τραυματιστούν σωματικά και ψυχολογικά». Όσο και να την πονά η επιστροφή στο παρελθόν, δεν μπορεί να μην κάνει τις αποκαρδιωτικές συγκρίσεις. «Σκέφτομαι ότι αν τότε, το 2008, που η εργατική νομοθεσία ακόμη δεν είχε αλλάξει τόσο δραματικά, συνέβη αυτό που συνέβη σε μένα, σήμερα τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Ο εργαζόμενος είναι εντελώς απροστάτευτος, τα σωματεία του είναι αποδυναμωμένα, κι είναι οι ίδιοι οι νόμοι που τον παραδίδουν έκθετο σε κάθε εργοδοτική αυθαιρεσία και σκληρότητα». Η Κωνσταντίνα Κούνεβα, η καθαρίστρια από τη Βουλγαρία, που ήρθε κάποτε στην Ελλάδα αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο για την ίδια και το παιδί της, βρίσκεται σήμερα στο ίδιο ψηφοδέλτιο με ακόμη μια «αόρατη γυναίκα», την απολυμένη καθαρίστρια του ΥΠΟΙΚ τη Δήμητρα Μανώλη.

«Γνωρίζω τις καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, ξέρω τον υποδειγματικό τους αγώνα, χαίρομαι που δεν το βάζουν κάτω κι είναι αισιόδοξες και χαίρομαι διπλά που συνυπάρχω στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ με μία από αυτές» λέει για τη συνυποψήφιά της. «Αν το καλοσκεφτεί κανείς, πριν μερικά χρόνια θα ήταν αδιανόητο ένα κόμμα να έχει δύο καθαρίστριες στο ψηφοδέλτιό του. Αυτό το οφείλουμε, κατά κάποιον τρόπο, στην κυβέρνηση και την τρόικα... Ανάγκασαν ανθρώπους που δεν το είχαν διανοηθεί να κατέβουν στο πεζοδρόμιο, να δεχτούν τα χτυπήματα της αστυνομίας, να αγωνιστούν, να υπερασπίσουν τον εαυτό τους, να πολιτικοποιηθούν». Ο αγώνας αυτών των γυναικών, που κάποιοι χαρακτηρίζουν ως τον αδύναμο κρίκο της εργασιακής αλυσίδας βρίσκεται πλέον στο πολιτικό προσκήνιο και αποτελεί παράδειγμα αγωνιστικότητας. «Πρέπει να συνεχίσουμε, δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Πρέπει να συνεχίσουμε μέχρι να καταργηθεί κι ο τελευταίος νόμος που μετατρέπει τον εργαζόμενο σε σκλάβο χωρίς δικαιώματα. Και στην Ευρώπη, στο ευρωκοινοβούλιο, να επιμείνουμε να φτιαχτεί ένα ελάχιστο πλαίσιο προστασίας του εργαζόμενου. Πρέπει να τα σκεφτόμαστε όλα σαν μια αλυσίδα. Τι θα γίνει στην Αθήνα, τι στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο» είναι τα λόγια της Κωνσταντίνας Κούνεβα για τη μεγάλη μάχη των ευρωεκλογών.

Αγώνας ζωής σε Αθήνα, Σόφια, Παρίσι
Η Κωνσταντίνα Κούνεβα εργαζόταν ως καθαρίστρια σε συνεργείο καθαρισμού του ΗΣΑΠ. Τα μεσάνυχτα της 22ης Δεκεμβρίου το 2008, όταν μετά τη λήξη της βάρδιάς της επέστρεφε στο σπίτι της, δέχτηκε επίθεση από δύο αγνώστους οι οποίοι την περιέλουσαν με βιτριόλι. Στη συνέχεια της άνοιξαν το στόμα και την πότισαν με το ίδιο καυστικό υγρό, προκαλώντας σοβαρότατες βλάβες στα ζωτικά της όργανα. Τα τελευταία χρόνια ζει στο Παρίσι, όπου ακολουθεί ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης της υγείας της. «Δύσκολη η ζωή, και για μένα που το χειρουργείο και το νοσοκομείο είναι η καθημερινότητά μου, και για τον γιο μου που σε μια δύσκολη ηλικία αναγκάστηκε να με ακολουθήσει στο Παρίσι, να ξεκοπεί από τους φίλους και τους συμμαθητές του, να προσαρμοστεί σε ένα καινούργιο περιβάλλον, όχι πάντα φιλικό». Δεν ξεχνά ποτέ τη βοήθεια που της πρόσφεραν όλα αυτά τα χρόνια οι γιατροί στην Αθήνα, τη Σόφια και το Παρίσι όπου έχει κατά καιρούς νοσηλευθεί. Δεν ξεχνά πως χάρη στη βοήθεια όλων αυτών των ανθρώπων που στάθηκαν συμπαραστάτες στην προσωπική της μάχη για τη ζωή «μου έχουν δώσει τη δυνατότητα η υγεία μου να έρθει σε ένα σημείο που να μπορώ να κινούμαι κανονικά, να είμαι δραστήρια, να μπορώ να δώσω όσα έχω. Η ζωή μου ποτέ δεν θα γίνει όπως πριν. Αλλά θα είμαι ευτυχισμένη αν είναι τέτοια που θα αξίζει και για μένα, και για τους άλλους».

Μια δικαίωση που πάντα θα απουσιάζει
Το καλοκαίρι του 2013 το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά καταλόγισε ευθύνες στην εργοδότρια εταιρεία ΟΙΚΟΜΕΤ για τη δολοφονική επίθεση με βιτριόλι κατά της Κωνσταντίνας Κούνεβα. Οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί της επίθεσης δεν συνελήφθησαν όμως ποτέ, με το δικαστήριο να επιβάλει πρόστιμο στην εταιρεία. «Δεν νομίζω ότι θα δικαιωθώ, τουλάχιστον όπως καταλαβαίνω εγώ τη δικαίωση. Δικαίωση θα ένιωθα αν οι άνθρωποι που έκαναν αυτή τη φοβερή πράξη, που πήραν το οξύ και μου το έριξαν, έχουν πια τη δύναμη να εμφανιστούν, να μας πούνε πώς ζούνε τώρα, να μας πουν πόσο έχει δυσκολέψει τη ζωή τους η ανάμνηση της πράξης τους, ότι έχουν χάσει τον ύπνο τους, τη χαρά της ζωής, ότι δεν κάνουν όνειρα, ότι είναι σε αδιέξοδο. Δικαίωση θα ένιωθα όχι με το να πάνε φυλακή, αλλά με το να υποχρεωθούν να προσφέρουν κοινωνική εργασία μέχρι τέλος της ζωής τους».