Με τον ΣΥΡΙΖΑ να κερδίζει τις εκλογές στην Ελλάδα υποσχόμενος να
καταργήσει τη λιτότητα που επιβάλει η Τρόικα, η ευρωζώνη έφτασε για μια
ακόμη φορά
σε σταυροδρόμι. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα πάρει το λάθος δρόμο,
πάλι…
ανάλυση του Σόνι Καπούρ* στον Guardian
Η πίεση στον ΣΥΡΙΖΑ και ο περαιτέρω εξευτελισμός της Ελλάδας, που όπως φαίνεται είναι η στρατηγική της Γερμανίας και των άλλων δυνάμεων εντός της ΕΕ, μπορεί να εξελιχθεί στο ραβδί που θα σπάσει στην πλάτη της Ευρωζώνης.
Η προσφορά οποιασδήποτε χαλάρωσης βρίσκει αντίθετη την πλειοψηφία των Γερμανών, παρόλο που η υποστήριξη του Αλέξη Τσίπρα αυξήθηκε στην Ελλάδα μετά τις εκλογές όταν φάνηκε ότι παλεύει για την εξεύρεση αμοιβαίας συμφωνίας για τη ρύθμιση του χρέους.
Ο πολιτικός χώρος στην ευρωζώνη έχει συμπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό που πλέον δεν είναι πιθανό να εφαρμοστεί καμία λογική οικονομική πολιτική. Ποια λάθος στροφή έχουμε πάρει; Γιατί να μη διαλέξουμε σωστά αυτή τη φορά;
Στο ξέσπασα της κρίσης οι ηγέτες της ΕΕ επέμεναν στις εθνικές λύσεις παρόλο που το πρόβλημα ήταν ευρωπαϊκό: οι εύθραυστες, συχνά πανευρωπαϊκές τράπεζες. Αυτή η επιμονή αύξησε τον τελικό λογαριασμό, αφού οι χώρες αρνήθηκαν να δεχτούν το χτύπημα και καθυστέρησαν να συνειδητοποιήσουν ότι οι τράπεζές τους ήταν προβληματικές.
Ακόμα και όταν οι ηγέτες δέχτηκαν τα εγχώρια πυρά επειδή έσωσαν τις τράπεζες με τα χρήματα των φορολογούμενων, το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας προσέφερε έναν θεόσταλτο αποπροσανατολισμό. Πολλές βορειοευρωπαϊκές χώρες προώθησαν το αφήγημα των «τεμπέληδων, σπάταλων Ελλήνων».
Κι όταν η μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αναγνωρίστηκε από πολλούς, το επίμονο λόμπι των γερμανικών και των γαλλικών τραπεζών, οι οποίες κατέχουν μεγάλα χαρτοφυλάκια ελληνικών ομολόγων, άσκησαν βέτο σε μια ουσιαστική και εντελώς απαραίτητη αναδιάρθρωση του χρέους. Η δημοσιονομική βοήθεια συνδέθηκε με ένα άρρωστο πρόγραμμα που στόχευε στην πραγματικότητα στην σωτηρία των ευρωπαϊκών τραπεζών με τα χρήματα των Ελλήνων και των Ευρωπαίων πολιτών.
Ακόμα χειρότερα, το αφήγημα των «τεμπέληδων νοτίων» και της «δημοσιονομικής κρίσης» προωθήθηκε εντονότερα από την Γερμανία και τα ευρωπαϊκά ιδρύματα αποκρύπτοντας την πραγματικότητα που είναι ότι το πρόβλημα είναι τραπεζικό και δεν αντιμετωπίζεται.
Η Ιρλανδία, που ηλιθιωδώς εγγυήθηκε για τις αφερέγγυες τράπεζές της, βρέθηκε μπροστά στην άρνηση της ΕΚΤ και δεν μπόρεσε να μεταφέρει τις ζημιές της στους μετόχους των τραπεζών. Το ιδιωτικό χρέος μετατράπηκε σε δημόσιο και η τραπεζική κρίση μετατράπηκε σε δημοσιονομική. Ακόμα κι έτσι όμως η αδυναμία στην επιδιόρθωση και την αναδιάρθρωση των τραπεζών παρέμεινε το μεγαλύτερο πρόβλημα σε χώρες όπως η Ισπανία, όπου αντιμετωπίστηκε σαν δημοσιονομικά ανεύθυνη και για αυτό της επιβλήθηκε η συνταγή της λιτότητας.
Η τραπεζική αβεβαιότητα και οι δημοσιονομικές περικοπές πλήγωσαν την Ευρωζώνη και την οδήγησαν σε βαθιά ύφεση, με τα χαρακτηριστικά της «δημοσιονομικής κρίσης» να γίνονται αυτοεκπληρούμενη προφητεία ενώ αυξήθηκε η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ εξαιτίας των προγραμμάτων σωτηρίας των τραπεζών και της κατάρρευσης των ΑΕΠ. Το πρόβλημα επιδεινώθηκε με την επιμονή της Άγκελα Μέρκελ και του Νικολά Σαρκοζί να απειλούν την Ελλάδα με έξοδο από την Ευρωζώνη, που στο τέλος έκαναν τις αγορές να έχουν αμφιβολίες για την βιωσιμότητα του κοινού νομίσματος, κάτι που σταδιακά μετατράπηκε σε πανικό εκτινάσσοντας τα Ισπανικά και Ιταλικά spreads σε επίπεδα ρεκόρ.
Έτσι ξεκίνησε το καθοδικό σπιράλ των κακών διαγνώσεων και των εσκεμμένων προβλημάτων επικοινωνίας καθώς και η τραγική και άρρωστη συνταγή. Σώζοντας τους υποτιθέμενα τεμπέληδες νότιους τροφοδότησε τα αντιευρωπαϊκά συναισθήματα στις χώρες των δανειστών, όπως η Γερμανία, και πλέον όλοι θέλουν να δουν περισσότερη και όχι λιγότερη λιτότητα να εφαρμόζεται στις οικονομίες των δανειζόμενων. Η επιθετική λιτότητα που επέβαλλε η Τρόικα ήταν το καύσιμο για την άνοδο των αντιμνημονιακών δυνάμεων όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Podemos.
Την ώρα που η αποτυχία της Ελλάδας αναγνωρίζεται ευρέως, ακόμα και από τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ώρα να παραδεχτούμε ότι και η Ευρωζώνη επίσης απογοήτευσε τους πολίτες της Ελλάδας. Χωρίς ένα mea culpa που θα αναγνωρίζει ότι το πρόγραμμα σωτηρίας της Ελλάδας ήταν στην πραγματικότητα ένα κακά σχεδιασμένο πρόγραμμα σωτηρίας των ευρωπαϊκών τραπεζών οι Γερμανοί και οι Έλληνες πολίτες δεν θα κοιταχτούν ποτέ στα μάτια. Τους αξίζει να μάθουν την αλήθεια.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο είναι ειλικρινής για αυτά που πήγαν λάθος. Ο στραγγαλισμός του θα λειτουργήσει σαν καταλύτης στην αύξηση των αντιευρωπαϊκών συναισθημάτων. Αυτή θα ήταν η τελευταία και μάλλον τελειωτική λάθος στροφή για την Ευρωζώνη. Η λογική επιλογή είναι να γίνει ένας συμβιβασμός που δεν θα λαμβάνει υπόψη του το βραχυπρόθεσμο πολιτικό κόστος.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε
στον Guardian στη στήλη Comments is free και μεταφράστηκε με άδεια.
* Εκτελστικός Διευθυντής του Re-Define, του διεθνούς Think Tank του World Economic Forum
Πηγή: www.thepressproject.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου