Παρασκευή 24 Απριλίου 2015

Το τέλος της αντιδημοκρατικής παρένθεσης στα Πανεπιστήμια

γράφει ο Γιάννης Α. Μυλόπουλος *



Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του αυταρχικού και αντιδημοκρατικού χαρακτήρα του γνωστού και ως νόμου Διαμαντοπούλου για την ανώτατη εκπαίδευση, ας προσπαθήσουμε να αναλογιστούμε τι θα σήμαινε η μεταφορά των προβλέψεών του από τα Πανεπιστήμια, τηρουμένων των αναλογιών, στο πολιτικό σύστημα.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι στο όνομα των προβλημάτων κομματισμού, διαφθοράς και διαπλοκής που εμφανίζει το πολιτικό σύστημα, ένας «φωτισμένος μεταρρυθμιστής», με πρόσχημα την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό της πολιτικής ζωής, εφαρμόζει έναν «καινοτόμο» εκλογικό νόμο σύμφωνα με τον οποίο η άμεση, καθολική και δημοκρατική ψηφοφορία στις εθνικές εκλογές καταργείται και αντικαθίσταται από ένα σύστημα έμμεσης ανάδειξης του εκάστοτε πρωθυπουργού.

Για το σκοπό αυτό ένα Συμβούλιο Σοφών, αποτελούμενο κατά το ήμισυ από Ελληνες πολιτικούς και κατά το υπόλοιπο από διορισμένες από αυτούς διεθνείς προσωπικότητες έπειτα από αξιολόγηση των προγραμματικών θέσεων των κομμάτων και ύστερα από συνέντευξη με τους υποψήφιους πρωθυπουργούς, απορρίπτει εκείνους που κατά τη γνώμη του δεν πληρούν τις προδιαγραφές που το ίδιο θέτει για τη διακυβέρνηση της χώρας. Καταλήγει έτσι στην προεπιλογή τριών πολιτικών κομμάτων, τα οποία και παραδίδει στους πολίτες προκειμένου να επιλέξουν μεταξύ αυτών εκείνο που θα τους κυβερνήσει.

Με δεδομένο μάλιστα ότι αυτή η... μεταρρύθμιση έχει ψηφιστεί από τη συγκυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ, τα κόμματα τα οποία τελικά προεπιλέγονται διόλου τυχαία είναι η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι.

Πάσα ομοιότης του ως άνω παραδείγματος με ό,τι συνέβη στην πραγματικότητα στα ελληνικά Πανεπιστήμια, κατ' εφαρμογήν του νόμου Διαμαντοπούλου, δεν είναι καθόλου συμπτωματική.

Ο νόμος Διαμαντοπούλου θα μείνει στην Ιστορία ως μια προσπάθεια εκτροπής των Πανεπιστημίων από τη δημοκρατική ομαλότητα, καθώς όλες του οι ρυθμίσεις υπηρετούν την αντίληψη ότι «η δημοκρατία βλάπτει σοβαρά την Παιδεία». Γι' αυτό και κανένα από τα κορυφαία όργανα της πανεπιστημιακής διοίκησης (Συμβούλιο Ιδρύματος, πρύτανης, αντιπρυτάνεις, κοσμήτορες), σύμφωνα με τις προβλέψεις του, δεν εκλέγεται με άμεση και δημοκρατική ψηφοφορία, σε αντίθεση με τις βαθιά δημοκρατικές πανεπιστημιακές παραδόσεις του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Η κατάργηση αυτού του νομικού μορφώματος, μέσω της κατάργησης του βασικού θεσμού των Συμβουλίων Ιδρύματος (Σ.Ι.) που θεσπίστηκαν ως κορυφή της αντιδημοκρατικής πυραμίδας διοίκησης των Πανεπιστημίων, συνιστά ιστορική στιγμή για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση στη χώρα μας.

Τα Σ.Ι. θα μείνουν στην Ιστορία ως ο μοναδικός πανεπιστημιακός θεσμός που λειτούργησε ερήμην της πανεπιστημιακής κοινότητας, αφού μόνιμη αγωνία τους ήταν η αναζήτηση ασφαλών χώρων, μακριά από τα μάτια της κοινότητας, προκειμένου να συνεδριάζουν εν κρυπτώ.

Ακόμη τα Σ.Ι. θα μείνουν στην Ιστορία ως ο θεσμός που έβλεπε τα Πανεπιστήμια να καταρρέουν από την πολιτική της λιτότητας και σαν άλλος Νέρωνας θαύμαζε από μακριά τις φλόγες, δικαιώνοντας με τον τρόπο αυτόν τον χαρακτηρισμό τους ως «Δούρειων Ιππων» της μνημονιακής πολιτικής.

Τα Σ.Ι. ακόμη θα μείνουν στην Ιστορία ως οι μοναδικοί θεσμοί που δημιουργήθηκαν στο όνομα της αυτοδιοίκησης και θεσμοθετήθηκαν ως όργανα... ετεροδιοίκησης, αφού κατά το ήμισυ στελεχώθηκαν από εξωτικά μέλη, ξένα με την πανεπιστημιακή κοινότητα και άσχετα με τη διοικητική πρακτική.

Οσο για τους... λαμπρούς επιστήμονες από το εξωτερικό που πλαισίωσαν τα πρώτα Σ.Ι., αυτοί, χωρίς να το γνωρίζουν, έπαιξαν ρόλο άλλοθι και προπετάσματος καπνού στην επιχείρηση κυβερνητικής άλωσης των Πανεπιστημίων, αφού στη συντριπτική τους πλειονότητα μπορεί να ήταν άριστοι, πράγματι, επιστήμονες, δεν μπόρεσαν όμως να προσφέρουν τα αναμενόμενα, καθώς ουδέποτε κέρδισαν την απαραίτητη για τη διοίκηση των ιδρυμάτων αποδοχή που προσδίδει η δημοκρατική νομιμοποίηση.

Ο αντιδημοκρατικός άλλωστε τρόπος της ανάδειξής τους, όχι με ανοιχτή και δημοκρατική εκλογή από την κοινότητα αλλά με κλειστή διαδικασία διορισμού από τα εσωτερικά μέλη των Σ.Ι., λειτούργησε υπέρ της δημιουργίας δικτύων διαπλοκής και σχέσεων εξάρτησης εντός των Συμβουλίων.

Ετσι οι… λαμπροί ξένοι επιστήμονες φεύγουν όπως ήρθαν. Ούτε τα Πανεπιστήμια ωφελήθηκαν από την παρουσία τους, ούτε οι ίδιοι μπόρεσαν να αφήσουν το ίχνος τους σε αυτά. Το μόνο ίχνος που αφήνουν φεύγοντας τα Σ.Ι. είναι τα παιχνίδια εξουσίας σε βάρος των τελευταίων εκλεγμένων πανεπιστημιακών αρχών. Η αλαζονεία με την οποία πολιτεύτηκαν δικαιολογεί απολύτως το άδοξο τέλος που τους επιφύλασσε η κυβέρνηση της Αριστεράς.

Τα κροκοδείλια δάκρυα και οι σπαρακτικές κραυγές περί οπισθοδρόμησης της Παιδείας, επειδή ακριβώς προέρχονται από τους οπαδούς του αυταρχικού Πανεπιστημίου και από όσους ευνοήθηκαν από την εκτροπή από τη δημοκρατική ομαλότητα καταλαμβάνοντας διά διορισμού αξιώματα που δεν τους άξιζαν, δεν έχουν την παραμικρή αξία.

Το νομοσχέδιο που εισηγήθηκε ο υπουργός Αρ. Μπαλτάς έρχεται να αποκαθηλώσει το αυταρχικό και αντιδημοκρατικό σύστημα διοίκησης που θεσμοθέτησε για τα Πανεπιστήμια ο νόμος Διαμαντοπούλου. Γι' αυτό και θα μείνει στην Ιστορία ως το νομοθέτημα που αποκατέστησε τις ακαδημαϊκές ελευθερίες και επανέφερε τα Πανεπιστήμια σε τροχιά δημοκρατικής λειτουργίας, προϋποθέσεις απαραίτητες για την επίτευξη του έργου της παραγωγής και μετάδοσης της.

* καθηγητής, πρώην πρύτανης ΑΠΘ

Πηγή: www.efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου