Αριστερά και Δεξιά: όλοι ίδιοι είμαστε;

γράφει ο Μύρων Αχείμαστος *

Η προεκλογική περίοδος χαρακτηρίζεται κυρίως από την προσπάθεια του παλαιοκομματισμού

Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ - Συμπαράταξη, Ποτάμι να συγκροτηθεί ένα μέτωπο «εθνικής σύμπνοιας», «εθνικής συνεννόησης» κ.λπ.

Ο πολιτικός λόγος τους όμως υποκρύπτει αντιλήψεις για τα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα που οφείλουμε να επισημάνουμε.

Καταρχάς υπαινίσσεται ότι, στην πράξη, «όλοι το ίδιο είμαστε», απλώς για πελατειακούς λόγους, «μικροπολιτικούς» ή άλλους, δεν προωθείται η συναίνεση.

Οι μεγάλες ευθύνες για την προηγούμενη διακυβέρνηση που βαραίνουν Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ, το γεγονός ότι το Ποτάμι συγκροτείται από ένα συμπίλημα θέσεων και προσώπων, χωρίς συνεκτικό κρίκο, αποτελούν προϋποθέσεις για τη διάχυση των συναινετικών θέσεων. Πώς να πείσει διαφορετικά ο πολλά βαρύς διορισμένος αρχηγός της Ν.Δ. την κοινωνία; Πόσοι θα εμπιστευθούν με τέτοιο παρελθόν την παράταξή του; Πώς να πείσει, για τους ίδιους λόγους, η Φ. Γεννηματά;

Μόνο όταν όλοι, ή τουλάχιστον όλοι που πρόκειται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να κυβερνήσουν είναι ίδιοι αφαιρείται η δυνατότητα σύγκρισης επί του περιεχομένου. Το Ποτάμι πόσοι θα το εμπιστευθούν όταν δεν δηλώνει ποτέ τις ιδεολογικές του θέσεις, παραμένοντας σε συνθήματα του τύπου της «σοβαρότητας», της έλλειψης πολιτικού παρελθόντος; Έτσι η ψήφος στο Ποτάμι γίνεται απλώς ψήφος «διά της εις άτοπον απαγωγής», άντε να ψηφίσει κανείς γιατί δεν του αρέσει κανένας άλλος. Όμως η ψήφος που δεν έχει κοινωνικά ερείσματα, όσο εύκολα έρχεται, τόσο εύκολα, ή ευκολότερα, φεύγει.

Φτάσαμε επομένως στο πραγματικό πρόβλημα της πολιτικής, του πολιτικού. Υπάρχει το κοινό αίσθημα ότι η πολιτική ή το πολιτικό δεν είναι τίποτε περισσότερο από επικοινωνία, «κολπάκια» και «ατάκες» ή, στην καλύτερη περίπτωση, «προγράμματα» και «υποσχέσεις» που δεν εφαρμόζονται. Πώς θα αποκρυπτογραφήσουμε όμως τα θεμέλια της πολιτικής αν δεν ανατρέξουμε στην κοινωνία;

Η Δεξιά αγνοεί την κοινωνία, περιστρέφει τα επιχειρήματά της στην πολιτική ως εάν είχε απολύτως αυτόνομη ύπαρξη. Η Αριστερά προστρέχει στην κοινωνία, αυτή είναι η αναφορά της και από εκεί αντλεί τη δύναμη του πολιτικού της επιχειρήματος. Η διαχωριστική γραμμή αυτή διαπερνά όλες τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις και μάλιστα ανεξαρτήτως των επιμέρους διαφορών που τις χωρίζουν. Αυτή η ειδοποιός διαφορά είναι διαχρονική και θεμελιώδης.

Μόνο όταν την κατανοήσουμε μπορούμε να εξηγήσουμε τα πολιτικά επιχειρήματα ένθεν κακείθεν. Εάν στρέψουμε το βλέμμα μας προς την κοινωνία, τότε φαίνονται υποχρεωτικά οι κοινωνικές ανισότητες, η κοινωνική αδικία, οι διαφορές ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις και ομάδες. Τότε όμως αρχίζουν τα ερωτήματα και η ριζική διαφοροποίηση της Αριστεράς από τη Δεξιά γίνεται, αν όχι αναπόφευκτη, οπωσδήποτε όμως σαφέστερη.

Εάν μείνει κανείς στη σφαίρα του πολιτικού, τουλάχιστον κατά κύριο λόγο, τότε στρέφεται εύκολα η προσοχή στην «καλή» και την «κακή» διαχείριση, ανάγονται τα πρόσωπα και η αλλαγή τους σε καθοριστικό παράγοντα της διαμάχης. «Όλοι ίδιοι είμαστε», άμα όμως αλλάξω κάποια πρόσωπα, φθαρμένα από τη διαχείριση της εξουσίας, αλλάξω αρχηγό, προβάλλω κάποιους άλλους στα ΜΜΕ, τότε μπορώ να εξαπατήσω αποτελεσματικότερα και να αποσπάσω την ψήφο της κοινωνίας. Μπορεί άνετα κανείς να κρυφτεί στο φάσμα του πολιτικού, ειδικότερα στις περιόδους κοινωνικής έντασης και κρίσης.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι σ'αυτές ακριβώς τις περιόδους επιστρατεύεται η μεγαλύτερη πολιτική απάτη που φέρει το όνομα του Κέντρου. Όταν η κοινωνική κρίση αποκαλύπτει τα όρια των συγκρούσεων εξαναγκάζοντας τους πάντες να πάρουν θέση και να υποστηρίξουν τα συμφέροντα που, ούτως ή άλλως, εκφράζουν, διαχέεται από τις κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες η «λατρεία του Κέντρου». Πώς το είπε ο κατεξοχήν εκφραστής αυτής της θολούρας Στ. Θεοδωράκης; Εμείς είμαστε το «ριζοσπαστικό Κέντρο». Δηλαδή;

Πώς το διατυμπανίζει τώρα ο καλός δεξιός στρατιώτης Μεϊμαράκης; Κεντροδεξιά, κεντρώος χώρος κ.λπ. ασαφείς κοινωνικά εκφράσεις, ώστε να κρύψει τους Μπαλτάκους, τους Βορίδηδες και τους Γεωργιάδηδες που το δηλώνουν ευθαρσώς και προς τιμήν τους ότι είναι Δεξιοί.

Η συμπαθής Φ. Γεννηματά τι μας λέει; Κεντροαριστερά, να μαζευτεί όλη η Κεντροαριστερά να φτιάξει επιτέλους τον τρίτο πόλο. Δηλαδή; Ποιον τρίτο πόλο όταν όλη η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ομνύει στο όνομα του νεοφιλελευθερισμό των αγορών και των τραπεζών;
Είναι η Δεξιά που προσπαθεί, ελπίζω ανεπιτυχώς, να κρυφτεί πίσω από την κεντρώα απάτη. Να κρύψει, να εξαφανίσει, εάν γίνεται, την κοινωνία. Όντως όλοι αυτοί είναι όμοιοι, είναι ίδιοι, είναι δεξιοί.

Η Αριστερά; Όλη η Αριστερά διαφέρει από τους προηγούμενους, αλλά επίσης είναι όμοια ως προς τις κοινωνικές της αναφορές.

Εδώ ακριβώς αντικρίζουμε τα πολιτικά πράγματα στις ιδιαιτερότητές τους. Επιλέγεις, έστω και δύσκολα, εάν είσαι αριστερός ή δεξιός. Πώς όμως θα επιλέξει ο δεξιός και πώς ο αριστερός; Για να πω την αλήθεια, ποσώς με ενδιαφέρει τι θα συμβεί στη Δεξιά. Με ενδιαφέρει όμως, και πολύ, πώς θα επιλέξει ο αριστερός.

Έχει το ΚΚΕ, το οποίο ονειρεύεται την εγκαθίδρυση της σταλινικής νομενκλατούρας. Έχει επίσης τις μικρές αριστερές ομάδες, που, όλες μαζί και χωριστά η καθεμία, φαντάζονται εργατο-αγροτικές κυβερνήσεις και άμεση δημοκρατία.

Έχει, εσχάτως, και τους αποχωρήσαντες από τον ΣΥΡΙΖΑ, την πρωτότυπη και καινοτόμο ΛΑΕ. Η αποστασία τους, γιατί περί αυτού πρόκειται, όπως έγραψε εύστοχα ο Ν. Κιάος στην "Εφημερίδα των Συντακτών", η έλλειψη στοιχειώδους πολιτικής ηθικής που διακρίνει την αυτοδιορισθείσα -αλήθεια, ποιος έχρισε τον Π. Λαφαζάνη αρχηγό;- ηγεσία τους, η έλλειψη πολιτικού στόχου -γιατί να μην ψηφίσει κανείς ΚΚΕ, όπως τους το είπε κατάμουτρα ο Μ. Γλέζος-, καθιστούν αναξιόπιστη την επιλογή τους.

Έμεινε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος συνιστά τη μόνη, όχι κατ' ανάγκην ιδεολογική, αλλά οπωσδήποτε τη μόνη πολιτική επιλογή στις παρούσες συνθήκες. Δεν θα αναπτύξω τους λόγους. Ας σκεφθεί κι ας αισθανθεί κανείς τι σημαίνει παλινόρθωση της Δεξιάς, με την όποια μορφή της, και θα τους κατανοήσει πλήρως.

* αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

Πηγή: aristerovima.blogspot.gr