Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2016

Ασφαλιστικό: Πίνακες & μια συνέντευξη του Γ. Κατρούγκαλου για όλα @ Άρθρο: Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις;

Παραδείγματα με βάση την πρόταση της κυβέρνησης και του ν. 3863/2010 έδωσαν χθες στη δημοσιότητα κυβερνητικές πηγές.

Όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές:

Όσα προέβλεπε ο νόμος
3863/2010 ποτέ δεν εφαρμόστηκαν καθώς οι ίδιες οι κυβερνήσεις που τον ψήφισαν προέβησαν σε 12 διαδοχικές μειώσεις των συντάξεων.

Όταν συντάχθηκε ο ν. 3863/2010 το ΑΕΠ ανερχόταν σε 227 δισ. ευρώ ενώ το 2014 σε 178 δισ. ευρώ. Επομένως η βασική σύνταξη που προέβλεπε αυτός ο νόμος σήμερα δεν θα ήταν 360 ευρώ αλλά 343 ευρώ.

Η εφαρμογή του ν. 3863/2010 σήμερα θα απαιτούσε νέα οριζόντια περικοπή συντάξεων, ενώ δεν θα διασφάλιζε στο παραμικρό τη βιωσιμότητα του συστήματος.

Όπως φαίνεται στον πίνακα, οι συντάξεις με την προτεινόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση θα είναι αισθητά μεγαλύτερες σε κάποιες κατηγορίες σε σχέση με τον νόμο του 2010:


Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις σε μια οικονομία που παλεύει να σταθεί στα πόδια της;

του Προκόπη Αγγελόπουλου

Από χθες, όταν και η κυβέρνηση απέστειλε στους θεσμούς το σχέδιο για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, διάβασα και άκουσα αναλύσεις ειδικών, όπως προσεκτικά ασχολήθηκα και με τις ενστάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τη μεταρρύθμιση που είναι, ωστόσο, απλώς η Ελληνική πρόταση (δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε αυτό όταν έχουμε να κάνουμε με τους σκληρούς εκπροσώπους των δανειστών).

Ε
ίναι αλήθεια ότι το ασφαλιστικό σύστημα στη χώρα μας αιμορραγεί από πολύ παλαιότερα και θα έπρεπε να έχει αντιμετωπίσει τις πληγές του πολύ πριν δεχτεί και το τελειωτικό χτύπημα με το PSI (τα προηγούμενα δύο χτυπήματα ήταν τα δομημένα ομόλογα και το φιάσκο των επενδύσεων των ταμείων στο Χρηματιστήριο της εποχής Σημίτη-Παπαντωνίου).

Η μεταρρύθμιση θα έπρεπε να έχει γίνει πολύ πριν αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε σοβαρά ζητήματα με την εισφοροδιαφυγή. Εισφοροδιαφυγή που εξερράγη με την εκμετάλλευση των οικονομικών μεταναστών από χιλιάδες επιχειρηματίες και αγρότες, για τουλάχιστον δύο δεκαετίες, όταν, ακόμη και στα Ολυμπιακά έργα απασχολούνταν εργάτες χωρίς ένσημα.

Φ
τάσαμε, λοιπόν, στα χρόνια των μνημονίων και είδαμε, μέσα σε μια πενταετία, τον δυναμικό και εύρωστο τομέα της Μικρομεσαίας Επιχειρηματικότητας να δέχεται το ένα χτύπημα μετά το άλλο και, τελικά, να αφήνεται στην τύχη του.

Αυτοί που σήμερα ορκίζονται ότι δεν πρόκειται να στηρίξουν την πρόταση Κατρούγκαλου για τη διάσωση του ασφαλιστικού, κατόρθωσαν, μέσα σε λίγα χρόνια, να εξοντώσουν αυτούς που αποτελούσαν τη βάση στήριξης του συστήματος μέσα από τις θέσεις εργασίας που προσέφεραν.

Προσέξτε, δεν τους ανάγκασαν να σταματήσουν να εισφοροδιαφεύγουν. Απλά, τους ξεζούμισαν, υποσχόμενοι, κάθε φορά, την ανάκαμψη που θα ερχόταν το 2011, το 2012, το 2013 κ.ο.κ. Και τους άφησαν στη μοίρα τους.

Αυτοί που σήμερα φωνάζουν ότι το 1% ή το 1,5% αύξηση στις εργοδοτικές εισφορές θα είναι καταστροφή για τους επιχειρηματίες, εξόντωσαν μία ολόκληρη επαγγελματική τάξη με την υπερφορολόγηση, άφησαν πίσω τους εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις κλειστές και υποχρέωσαν τους επιχειρηματίες αυτούς να κάνουν το μεγαλύτερο κούρεμα στις καταθέσεις τους που έγινε ποτέ, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν με νύχια και με δόντια ανοικτά τα μαγαζιά που έφτιαξαν με τους κόπους μιας ζωής.

Κ
αι η εισφοροδιαφυγή σταμάτησε; Ασφαλώς και όχι. Ανάμεσα στους αναρίθμητους έντιμους επιχειρηματίες που αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο, υπήρχαν οι λίγοι και επιτήδειοι που πήραν όλη τη δουλειά και συνέχισαν ανενόχλητοι και να εισφοροδιαφεύγουν και να φοροδιαφεύγουν, έχοντας, πλέον, στα χέρια τους ακόμη ένα εργαλείο ανεξέλεγκτου πλουτισμού, τα κουρελιασμένα εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα (ακόμη ένα “κατόρθωμα” των κυβερνήσεων 2010-2014).

Α
ναρωτιέμαι, λοιπόν, από χθες με ποιο άλλο τρόπο θα μπορούσε να σωθεί το ασφαλιστικό σύστημα.

Ποιές είναι οι εναλλακτικές προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας, της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Ποταμιού; Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης του συστήματος, σε μια κατεστραμμένη Οικονομία που προσπαθεί να σταθεί ξανά στα πόδια της; Και, κυρίως, ποιες είναι οι προτάσεις που θα μπορούσαν να πείσουν τους δανειστές που κατεβαίνουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πάντοτε με πολύ άγριες διαθέσεις.

Ας μην γελιόμαστε. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Οι εποχές των παραμυθιών για το ασφαλιστικό έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Η μόνη διέξοδος για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού χωρίς περικοπές και λογιστικές αλχημείες είναι η επιστροφή στην Ανάπτυξη. Με αυτό ως δεδομένο, η επιλογή Κατρούγκαλου να συνδέσει το μέλλον των νέων ασφαλισμένων με την ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας είναι εύλογη και αναπόφευκτη.

Σ
ε ποιο σημείο, όμως, πρέπει μια αριστερή κυβέρνηση να κάνει τη διαφορά;

Αναμφίβολα, η επιδίωξη δημιουργίας ενός συστήματος δίκαιου, που θα διασφαλίζει ένα επίπεδο διαβίωσης αξιοπρεπές για όλους, μέχρι να βγούμε από το τούνελ, πρέπει να είναι η βασική κατεύθυνση.

Είναι βέβαιο ότι, στα δύσκολα χρόνια που προηγήθηκαν από το 2010 και μετά, οι συνταξιούχοι ήταν αυτοί που σήκωσαν το μεγάλο βάρος, στηρίζοντας τα παιδιά τους, που έβλεπαν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται, μέρα με την ημέρα. Ορισμένοι από αυτούς, καλώς ή κακώς, πήραν συντάξεις και εφάπαξ, ίσως παραπάνω απ' όσο έπρεπε κι απ' όσο είχαν πληρώσει.

Ήταν ένα πλήρως άδικο και άνισο ασφαλιστικό σύστημα που πρόσφερε τη δυνατότητα σε κάποιους να παίρνουν “χρυσές” συντάξεις και σε κάποιους άλλους πολύ χαμηλότερες από αυτά που είχαν προσφέρει με την εργασία τους. Ένα σύστημα που επέτρεψε να βγαίνουν συνταξιούχοι με 15 χρόνια δουλειάς με πλήρη σύνταξη ή σε κάποιους άλλους να εκμεταλλευτούν το ξεπούλημα των ΔΕΚΟ για να βγουν με εθελούσιες, εισπράττοντας μεγάλα ποσά ως εφάπαξ και πολύ καλές συντάξεις, ενώ ήταν σε απολύτως παραγωγική ηλικία.

Όλες αυτές τις αμαρτίες των προηγούμενων χρόνων πληρώνουν, πλέον, τα προβληματικά ή χρεοκοπημένα ταμεία και αυτή η στρεβλή πραγματικότητα θα πρέπει να αλλάξει.

Η
απόλυτη δικαιοσύνη στο συνταξιοδοτικό θα έρθει όταν αρχίσουν τα παιδιά των ήδη συνταξιούχων να επιστρέφουν σε ένα ασφαλές εργασιακό τοπίο, όταν οι μισθοί τους θα επιστρέψουν στα επίπεδα του 2010 και ένα αναπτυξιακό σχέδιο μπορέσει να διαμορφώσει και πάλι συνθήκες ανταγωνισμού και άνθισης της Ελληνικής Οικονομίας.

Όταν οι νέες θέσεις εργασίας γίνουν τόσες και με τόσο ικανοποιητικές απολαβές για τους εργαζόμενους που και οι εισφορές τους να είναι ανάλογες και να στηρίξουν και πάλι το πολύπαθο ασφαλιστικό. Μέχρι τότε, κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι με έναν μαγικό τρόπο θα βγάλει τον λαγό μέσα από το καπέλο. Το καπέλο είναι άδειο και οι μάγοι μας τελείωσαν, μαζί και οι “λύσεις” τους.

Η
αριστερή κυβέρνηση, λοιπόν (για να έρθουμε και στο απολύτως ζητούμενο), θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, παράλληλα με τη διαπραγμάτευση, έναν αγώνα πάταξης της εισφοροδιαφυγής. Μια εισφοροδιαφυγή που δεν έχει τα ίδια στοιχεία με αυτά που είχε στη δεκαετία του 2000.

Πλέον, κρύβεται στην παραβίαση των όρων στις συμβάσεις εργασίας. Κρύβεται στη δήθεν μερική απασχόληση που είναι στην πράξη υπερπλήρης. Κρύβεται στην εκμετάλλευση της ανάγκης που υποχρεώνει τον άνεργο να υπογράφει ό,τι του δώσουν, χωρίς να διαμαρτύρεται ή να καταγγέλλει. Κρύβεται, όμως, ακόμη στην αδήλωτη εργασία των αλλοδαπών, που εξακολουθούν να προσφέρουν εύκολες και ανέξοδες λύσεις σε ασυνείδητους επιχειρηματίες.

Κ
αι, φυσικά, μια αριστερή κυβέρνηση, πρέπει ήδη από χθες να βάλει μπροστά ένα εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Να κατευθύνει τους νέους ή και τους μεγαλύτερους που έμειναν άνεργοι, σε δουλειές που θα έχουν προοπτική και, προφανώς, θα πρέπει να διαμορφώσει τις συνθήκες αυτές που κάνουν ευκολότερες αυτές τις κινήσεις.

Και εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα για δυνατούς λύτες: Πώς μπορείς να διαμορφώσεις συνθήκες ανάπτυξης νέων επιχειρήσεων, όταν τις φορολογείς δυσβάσταχτα;

Ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα δώσει κάποιες διεξόδους. Όπως διεξόδους δίνει και η απόλυτη, μέχρι στιγμής, αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Το σταθερό φορολογικό σύστημα, που διαμήνυσε ο κ. Γιώργος Σταθάκης για τις νέες επιχειρήσεις θα μπορούσε να είναι ένα κίνητρο.

Ωστόσο, η κυβέρνηση θα πρέπει να επικεντρώσει την προσπάθειά της, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, στο να πείσει τους δανειστές για χαλάρωση των φορολογικών επιβαρύνσεων. Θα πρέπει να πείσει ότι η ανάπτυξη και τα φορολογικά έσοδα θα έρθουν με την αύξηση του τζίρου που θα φέρουν οι νέες επιχειρήσεις και όχι με τη δυσβάσταχτη φορολόγησή τους.

Και, φυσικά, τα έσοδα για τις επιχειρήσεις και, επομένως και για το Κράτος, θα έρθουν με την επιστροφή των μισθών σε αξιοπρεπή επίπεδα, με την ταυτόχρονη επικράτηση όρων ασφάλειας των εργαζομένων μέσα στην αγορά εργασίας.

Μέχρι τότε, θα είμαστε υποχρεωμένοι να μιλάμε για το ασφαλιστικό με όρους διάσωσης και εξυγίανσης και όχι ενίσχυσης και ευρωστίας.

στο κόκκινο

Συνέντευξη Γ. Κατρούγκαλου: Οι σημερινές συντάξεις προστατεύονται πλήρως και για πάντα


Απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα, που καλόπιστα ή κακόπιστα τίθενται στο κορυφαίο, διαχρονικά, κοινωνικό ζήτημα, το ασφαλιστικό, δίνει ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος μέσω της συνέντευξής του στην «Αυγή».

Ταυτόχρονα με τις απαντήσεις σε όλες τις επιμέρους πτυχές της κυβερνητικής πρότασης, ο υπουργός διαβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση δεν συζητάει νέα, δωδέκατη περικοπή των συντάξεων. Αντιθέτως οι σημερινές συντάξεις «προστατεύονται πλήρως και για πάντα» είναι η απόλυτη δέσμευση του αρμόδιου υπουργού. Επιχειρηματολογεί δε ότι κάθε ευρώ που κόβεται από τις συντάξεις επιβαρύνει υφεσιακά την οικονομία και την κοινωνία, εμποδίζει την ανάκαμψη της χώρας.

Από εκεί και πέρα ο υπουργός Εργασίας δίνει συγκεκριμένα παραδείγματα για τις νέες συντάξεις, προχωράει σε συγκρίσεις μεταξύ της σημερινής πρότασης και του νόμου του 2010, ενώ προαναγγέλλει σκληρή διαπραγμάτευση για τις επικουρικές συντάξεις. Δίνει, τέλος, απαντήσεις για το ΕΚΑΣ, το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, τον ενιαίο φορέα κοινωνικής ασφάλισης, για τις αλλαγές σε αγρότες και αυτοαπασχολούμενους, τέλος τους πόρους που μελλοντικώς θα «προικοδοτήσουν» το ασφαλιστικό σύστημα.

Ο διάλογος με την κοινωνία, η αντιπαράθεση με την αντιπολίτευση αλλά και η διεθνοποίηση του ζητήματος είναι τρία ακόμη θέματα που συζητάμε με τον Γ. Κατρούγκαλο.

συνέντευξη στον Νίκο Παπαδημητρίου

Έχετε πει πολλές φορές, κύριε υπουργέ, ότι οι υφιστάμενες κύριες συντάξεις δεν θίγονται. Το επαναλαμβάνετε και τώρα; Αποκλείεται δηλαδή το ενδεχόμενο να θιγούν μέσω της διαπραγμάτευσης;

Η προστασία των κύριων συντάξεων αποτελεί απόλυτη κυβερνητική δέσμευση, την οποία έχει διατυπώσει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Δεν συζητάμε νέα, δωδέκατη περικοπή των συντάξεων. Όχι μόνον δεν λύνεται έτσι η βιωσιμότητα του συστήματος, αλλά από κάθε παρόμοια μείωση επιβαρύνεται υφεσιακά η οικονομία. Τα χρήματα των συντάξεων πέφτουν όλα στην αγορά, αφήστε που από αυτές ζουν πια πολλές οικογένειες όπου κανείς από τους νεότερους δεν έχει δουλειά. Ένα ευρώ να λείψει, θα εμποδίσει την ανάκαμψη.

Η προσωπική διαφορά (για τους νυν συνταξιούχους) θα εξαλειφθεί σταδιακά αμέσως μετά τη λήξη του μεσοπρόθεσμου προγράμματος;

Όχι βεβαίως. Οι συντάξεις οι σημερινές, το είπαμε, προστατεύονται πλήρως και για πάντα. Η εν λόγω προσωπική διαφορά διατηρείται και θα απομειώνεται, όπως κάθε προσωπική διαφορά, όσο αυξάνονται οι μελλοντικές συντάξεις και μέχρι αυτές να φτάσουν στο επίπεδο των παλιών. Βάλαμε το χρονικό ορόσημο του τέλους του προγράμματος προσαρμογής για τον αναγκαίο προς τούτο επανυπολογισμό, γιατί πρόκειται για ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία.

Νέα σύνταξη. Πώς χτίζεται;

Το βασικό χαρακτηριστικό της πρότασής μας είναι ο νέος θεσμός της εθνικής σύνταξης, που έχει ως σκοπό την προστασία από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό όλων των συνταξιούχων, ακόμη και αυτών που ήταν μακροχρόνια άνεργοι ή με διακεκομμένο εργασιακό ιστορικό. Είναι ισόποση με το 60% του ενδιάμεσου εισοδήματος, όπως ορίζει τη σχετική φτώχεια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δίνεται σε όλους όσοι έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης, με χρηματοδότηση από τη φορολογία, όχι από τις εισφορές, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Η σύνταξη αυτή, από τη φύση της, ανεβαίνει όσο ανεβαίνει το ΑΕΠ και βελτιώνεται η κατάσταση της οικονομίας, ισοδυναμεί άρα με ρήτρα ανάπτυξης. Σε αυτήν προστίθεται το αναλογικό κομμάτι της σύνταξης, βασισμένο, όπως και σήμερα, στο αναδιανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων παροχών, με ποσοστά αναπλήρωσης. Φυσικά, το κράτος εγγυάται απολύτως την παροχή τόσο της εθνικής όσο και της αναλογικής σύνταξης.

Από την πρόταση που καταθέσατε, φαίνεται πως κάνατε πλήρη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Δεν ήταν εύλογο να υπάρξει μεταβατική περίοδος; Μπορεί, δηλαδή, να ισχύσει το ίδιο για κάποιον που αρχίζει τώρα να εργάζεται για πρώτη φορά και για κάποιον που θα βγει στη σύνταξη τους επόμενους μήνες;

Η επιδίωξή μας ήταν ακριβώς αυτή, να υπάρχουν όμοιοι κανόνες για όλους, ισονομία και δικαιοσύνη, όχι μόνον κοινωνική, αλλά και διαγενεακή. Γιατί να ακολουθήσουμε τη μικροκομματική τακτική να στέλνουμε πάντα τον λογαριασμό στη νέα γενιά και να δημιουργούμε διαφορετικές ταχύτητες συνταξιούχων; Θυμόσαστε πόσες υπάρχουν σήμερα; Πριν το 1993, μετά το 1993. Πριν το 2011, μετά το 2011. Πριν το 2015, μετά το 2015. Βεβαίως, για να μην υπάρχουν αιφνιδιασμοί και απότομες μεταβάσεις, προβλέπουμε και για την εφαρμογή του νέου συστήματος τη διατήρηση μιας προσωπικής διαφοράς, για μία τριετία, στις περιπτώσεις των συντάξεων που ο νέος υπολογισμός δημιουργεί σημαντική απόκλιση προς τα κάτω, σε σχέση με το παρελθόν. Ελάχιστες όμως θα είναι αυτές οι περιπτώσεις, αν υπάρξουν, γιατί η πρότασή μας δεν είναι ο Αρμαγεδδών που περιγράφουν τα μέσα της διαπλοκής, δεν σφαγιάζει τις συντάξεις. Ακριβώς το αντίθετο. Τη μεταρρύθμιση την κάνουμε για να έχουν ελπίδα οι νέοι εργαζόμενοι ότι θα πάρουν και αυτοί μια μέρα τη σύνταξή τους και όχι επίδομα φιλανθρωπίας.

Έστω ένας που βγαίνει στη σύνταξη αύριο και ο συντάξιμος μισθός που του αναλογεί είναι 700 ευρώ. Ποια θα είναι η συνολική σύνταξή του;

Στα 35 χρόνια εργασίας θα πάρει την εθνική σύνταξη, δηλαδή 384 ευρώ, το ανταποδοτικό κομμάτι, 266 ευρώ, συνολικά 650 ευρώ (ποσοστό αναπλήρωσης 93%). Και αυτό χωρίς να συνυπολογίσουμε την επικουρική του σύνταξη.

Εκτιμάται από κάποιους ότι οι νέες κύριες συντάξεις θα είναι μειωμένες από 5% έως 30%. Αυτό δεν ισοδυναμεί με «μαχαίρι» στις υψηλές, ενδεχομένως και τις μεσαίες συντάξεις;

Πρόκειται για απόλυτη και σκόπιμη διαστροφή της πραγματικότητας. Σε σχέση με τον νόμο 3863/2010, όπως διαμορφώθηκε με τις περικοπές, η δική μας πρόταση δίνει υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης, καλύτερη σύνταξη δηλαδή στους χαμηλόμισθους (κάτω από 1.500 ευρώ) και όσους έχουν λιγότερα χρόνια ασφάλισης (20 και κάτω). Σε όλους τους άλλους δίνει περίπου τα ίδια. Για παράδειγμα, για κάποιον που είχε 800 ευρώ μισθό και μόνο 15 χρόνια ασφάλιση η δική μας πρόταση δίνει σύνταξη 480 ευρώ έναντι 456 του Ν. 3863/2010, για κάποιον που είχε 1.000 ευρώ 504 αντί για 480. Για μισθό 2.000 ευρώ και 35 χρόνια ασφάλιση η δική μας πρόταση δίνει 1.134 ευρώ έναντι 1.135 του Ν. 3863/2010. (Ξανά, μιλάμε μόνο για την κύρια, στα ποσά αυτά θα προστίθεται και η επικουρική.) Θυμίζω, επίσης, ότι όταν η οικονομία θα πάρει πάλι μπροστά, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλύτερο, γιατί η εθνική σύνταξη θα ακολουθεί την άνοδο του ΑΕΠ.

Ορισμένοι κάνουν λόγο για νέα γενιά συνταξιούχων των 600 ευρώ. Τι απαντάτε;

Αυτός ο ισχυρισμός δεν είναι αθώος. Κατασκευάστηκε σκόπιμα, με βρόμικο και προβοκατόρικο τρόπο, πριν από τις εκλογές, και ανάγκασε το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ να καταγγείλει την εφημερίδα που τον αναπαρήγαγε. Ακόμη και τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχουν τολμήσει να πουν κάτι ανάλογο, γιατί δεν υπάρχει καμιά βάση για την τερατολογία αυτή. Δεν ξέρω τα κίνητρα των διαδοσιών, αλλά είναι προφανές ότι η πρακτική τους υπονομεύει ευθέως όχι μόνο τη μεταρρύθμιση, αλλά την ίδια την κυβέρνηση της Αριστεράς.

Διαπιστώνεται σύγχυση για τις υφιστάμενες επικουρικές συντάξεις. Με τι στόχο θα πάτε γι' αυτές στη διαπραγμάτευση;

Ξεκινάμε με στόχο ούτε αυτές να μειωθούν και θα δώσουμε σκληρή μάχη για να το πετύχουμε. Απλώς αυτό θα είναι ένα από τα σημεία της σκληρής διαπραγμάτευσης που βρίσκεται μπροστά μας.

Επί τη ευκαιρία, η εθνική σύνταξη είναι κάτι που αφορά όλους;

Η εθνική σύνταξη αφορά όλους, Έλληνες και αλλοδαπούς που δούλεψαν νόμιμα στη χώρα για 15 τουλάχιστον χρόνια. Αποτελεί το βασικό εργαλείο κοινωνικής αναδιανομής της μεταρρύθμισής μας.

Και με το ΕΚΑΣ τι γίνεται; Μειώνονται οι δικαιούχοι;

Έχω πει πολλές φορές ότι σκοπός της μεταρρύθμισης είναι να χρησιμοποιηθεί ως γενικό εναλλακτικό ισοδύναμο στις επιμέρους μνημονιακές υποχρεώσεις, όπως είναι το ψαλίδισμα του ΕΚΑΣ. Χωρίς αυτήν, θα έπρεπε να καταργήσουμε το ΕΚΑΣ δίχως να υπάρχει τίποτα να το αντικαταστήσει. Εμείς (και) για τον σκοπό αυτό καθιερώνουμε την εθνική σύνταξη, η οποία είναι πολύ πιο αποτελεσματική για την καταπολέμηση της φτώχειας από το ΕΚΑΣ και, επίσης, δεν δημιουργεί αντικίνητρο για την ασφάλιση, όπως ορισμένες φορές συνέβαινε με το τελευταίο.

Ποιους και πόσους αφορά το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων;

Αφορά δεκάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας οι οποίοι δεν έχουν καθόλου ασφάλιση ή δεν συμπληρώνουν δεκαπέντε χρόνια ασφάλισης. Επειδή είναι προνοιακό επίδομα, δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια, αλλά θα ανακουφίσει πολλούς συμπολίτες μας και ιδίως παλιννοστούντες που δεν είχαν την δυνατότητα πλήρους ασφαλιστικού βίου.

Πραγματική λειτουργική ενοποίηση: Ίδιοι κανόνες για όλους

Εντάσσονται όλα τα ταμεία στον ενιαίο φορέα κοινωνικής ασφάλισης;

Εντάσσονται όλα τα ταμεία σε έναν ενιαίο φορέα, αλλά η βασική μας μεταρρυθμιστική τομή είναι άλλη: οι (ψευδο)μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος προχωρούσαν σε «Ποτέμκιν» εντάξεις ταμείων στο ΙΚΑ. Έμπαιναν κάτω από τη στέγη του τελευταίου, αλλά διατηρούσαν τους δικούς τους κανόνες απονομής συντάξεων. Έτσι σήμερα το -υποτίθεται- ενοποιημένο ΙΚΑ δίνει συντάξεις με 930 διαφορετικούς τρόπους, πράγμα που αποτελεί και έναν από τους λόγους της σημαντικής καθυστέρησης απονομής σύνταξης. Εμείς προχωρούμε, για πρώτη φορά, σε πραγματική λειτουργική ενοποίηση: ίδιοι κανόνες για όλους, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, για μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους, τόσο στις εισφορές όσο και στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης. Ειδική μέριμνα υπάρχει, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, για τους αγρότες. Και εκεί εφαρμόζουμε τους ίδιους κανόνες, αλλά η δική τους κατώτατη ασφαλιστική κλίμακα είναι λίγο μικρότερη από αυτή των άλλων, δεδομένου ότι το μέσο αγροτικό εισόδημα είναι κατώτερο από αυτό των άλλων κατηγοριών.

Τα επικουρικά ταμεία τι θα απογίνουν;

Το ΕΤΕΑ θα είναι ο μοναδικός φορέας επικουρικής ασφάλισης, όπως το μετεξελιγμένο ΙΚΑ θα είναι ο μοναδικός φορέας κύριας ασφάλισης.

Και η περιουσία των ταμείων; Ο «κουμπαράς» θα είναι ενιαίος;

Βεβαίως, και υπό την πλήρη εγγύηση του κράτους. Αυτό βάζει τέρμα στην ανησυχία «υγιών» ταμείων που φοβόντουσαν τη συνένωση με ελλειμματικά.

Πώς διασφαλίζεται η εισαγωγή νέων πόρων στο ασφαλιστικό σύστημα;

Καταρχάς, το νέο σύστημα είσπραξης εισφορών είναι πιο δίκαιο, γιατί αντιστοιχεί στο πραγματικό εισόδημα και όχι σε προκατασκευασμένες ασφαλιστικές κλάσεις. Θα ελαφρύνει το βάρος πολλών, ιδίως αυτοαπασχολούμενων και νέων επιστημόνων, και έτσι θα επιτρέψει τη διεύρυνση της βάσης εισφορών του συστήματος: άνθρωποι που αδυνατούσαν να καταβάλλουν εισφορές, τώρα θα τα καταφέρουν. Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης σύστημα αντικειμενικού υπολογισμού εισφορών για να περιοριστεί η εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή. Τέλος, προβλέπεται η ίδρυση δύο εταιρειών, μια για την αξιοποίηση της κινητής και μια για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας. Θυμίζω, επίσης, ότι το ΚΥΣΚΟΙΠ έχει συγκροτήσει διυπουργική επιτροπή για το μείζον θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των ταμείων. Είμαστε, εξαιτίας των εγκληματικών ευθυνών του παλαιοκομματισμού, η μόνη χώρα στην Ευρώπη χωρίς αποθεματικά του ασφαλιστικού συστήματος και γι' αυτόν τον λόγο βρεθήκαμε γυμνοί απέναντι στην κρίση. Το πόρισμα της επιτροπής αυτής θα ενσωματωθεί σε σχετικό άρθρο του νόμου.

Πάγια θέση της Αριστεράς ήταν ένα δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα, με ενιαίους κανόνες για όλους. Μπορεί ένα τέτοιο σύστημα να θεσπιστεί σε περίοδο κρίσης;

Γιατί, οι αρχές της Αριστεράς αναστέλλονται ανά περιόδους; Και δεν είναι τους καιρούς της κρίσης που χρειάζεται περισσότερο ένα σύστημα που θα μοιράζει τα βάρη δίκαια, με ιδιαίτερη φροντίδα για τους χαμηλόμισθους και τους αποκλεισμένους από την αγορά εργασίας; Ή μήπως συμφωνείτε με τον γ.γ. του ΚΚΕ που μου είπε στη συνάντησή μας ότι το πρόβλημα του ασφαλιστικού θα λυθεί μόνο στον σοσιαλισμό;

Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού είναι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, των αγροτών συμπεριλαμβανομένων. Γι' αυτούς το νέο σύστημα επιφυλάσσει οφέλη ή ζημίες;

Όπως είπα και παραπάνω, ο μέσος αυτοαπασχολούμενος θα έχει σημαντική ελάφρυνση στις εισφορές του. Οι αγρότες θα έχουν επιβάρυνση στις εισφορές που καταβάλλουν, έχουμε όμως προνοήσει για μεταβατικότητα και για χαμηλή κατώτατη ασφαλιστική κλάση. Το 2017, για παράδειγμα, ένας αγρότης στην κατηγορία αυτή θα πρέπει να καταβάλλει 81 ευρώ μηνιαία εισφορά.

Η αντιπολίτευση αρνείται τον διάλογο με την κυβέρνηση. Πώς, συνεπώς, θα διασφαλίσετε τον διάλογο μπροστά στην κοινωνία;

Πρόκειται για αίσχιστο πολιτικό ταρτουφισμό. Αυτοί που έφεραν το ασφαλιστικό σύστημα στα όρια της κατάρρευσης, αυτοί που καταλήστευσαν τα αποθεματικά των ταμείων, εμφανίζονται σήμερα τιμητές της έσχατης προσπάθειας να έχουμε μια δίκαιη και αποτελεσματική μεταρρύθμιση. Η κοινωνία όμως βλέπει και κρίνει.

Η κυβέρνηση αλλά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλούν για τη διεθνοποίηση της διαπραγμάτευσης και της «μάχης». Το ασφαλιστικό είναι μόνο εθνικό θέμα;

Το ασφαλιστικό είναι και εθνικό θέμα, γιατί αφορά όλους μας, και ταξικό θέμα, γιατί δεν μπορεί να λυθεί με κοινωνικά ουδέτερο τρόπο, και ευρωπαϊκό θέμα, γιατί αφορά, όπως είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ένα ταυτοτικό ζήτημα της Ευρώπης: το κοινωνικό κράτος. Για τον λόγο αυτόν η μάχη που δίνουμε δεν είναι μόνο για τη χώρα μας, είναι για τις προοπτικές των αξιών της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης σε όλη την ήπειρό μας.


Διαβάστε:

Πρόταση βιωσιμότητας του ασφαλιστικού και διάσωσης των συντάξεων

Πρόταση διάσωσης του ασφαλιστικού συστήματος και διασφάλισης της καταβολής των συντάξεων στο μέλλον κατέθεσαν στους θεσμούς η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος. Είναι, επιπλέον, μια πρόταση κοινωνικά δίκαιη, με δίχτυ προστασίας για φτωχούς, ανασφάλιστους, ανέργους.


Η πιο χαρακτηριστική πρόταση κοινωνικής ευαισθησίας είναι η καθιέρωση επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ύψους 360 ευρώ από 1ης Ιανουαρίου 2016 σε όσους έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους και είναι ανασφάλιστοι, με εισοδηματικά, ασφαλώς, κριτήρια.

Επιπλέον, στο ερώτημα «ποιες είναι οι βασικές τομές της προτεινόμενης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης;» συνεργάτες του Γ. Κατρούγκαλου απαντούσαν με το τρίπτυχο, «ενοποίηση κανόνων - δικαιοσύνη - ισονομία».

Το παραπάνω τρίπτυχο συνίσταται στο εξής: «Κατ' αρχήν βασική στόχευση και κύριος πυλώνας της μεταρρύθμισης αποτελεί η για πρώτη φορά ενοποίηση κανόνων για όλους τόσο ως προς τους κανόνες ασφάλισης όσο και ως προς τις εισφορές και παροχές. Ενιαία ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών για όλους, στη βάση καταβαλλόμενων αποδοχών ή εισοδήματος, και συνεπώς κατάργηση τεκμαρτών εισοδημάτων και ασφαλιστικών κατηγοριών.

Στο πλαίσιο αυτό δημιουργείται ενιαίος φορέας ασφάλισης για όλους, γεγονός που θα επιφέρει όχι μόνο εξοικονόμηση κόστους μέσω του ελέγχου και της περιστολής των δαπανών, αλλά περαιτέρω θα βοηθήσει καταλυτικά προς την ουσιαστική ενοποίηση των κανόνων της κοινωνικής ασφάλισης».

Πηγές του υπουργείου επεσήμαιναν ότι «ο Ν. 3863/2010 διατηρούσε την άνιση μεταχείριση των ασφαλισμένων και τον άδικο διαχωρισμό των χορηγούμενων παροχών ανάλογα με τον χρόνο υπαγωγής στην ασφάλιση, το φορέα συνταξιοδότησης, διατηρούσε δηλαδή τα αποσπασματικά και πελατειακά χαρακτηριστικά που διέκριναν το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης έως σήμερα. Με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση θεσπίζεται ενιαίο πλέγμα κοινωνικής προστασίας προνοιακών και ασφαλιστικών παροχών ώστε να εξασφαλίζεται κοινωνική και διαγενεακή δικαιοσύνη».

Αναδιανεμητικό σύστημα

Ταυτοχρόνως, όμως, «ενδυναμώνεται ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης» ως εξής:

«Ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, λόγω της παρουσίας της εθνικής σύνταξης, καταλήγει σε μεγαλύτερα ποσοστά αναπλήρωσης για τα χαμηλά εισοδήματα, πάνω από 80% για μηνιαίο εισόδημα μέχρι 1.000 ευρώ (χωρίς να συνυπολογίζεται και η επικουρική σύνταξη). Ενώ, για πρώτη φορά εντάσσεται στο κύριο ασφαλιστικό σύστημα ο ΟΓΑ. Υπενθυμίζεται ότι ο ΟΓΑ είχε εξαιρεθεί από τη ρύθμιση του Ν. 3863/2010, γεγονός που σήμαινε ότι οι αγρότες δεν θα λάμβαναν βασική παροχή αφού αυτή έβαινε μειούμενη σταδιακά έως το 2026, οπότε θα καταργούνταν απολύτως».

Εξάλλου «οι εισφορές στο εξής θα είναι ανάλογες με το εισόδημα, όχι αυθαίρετες επί ασφαλιστικών κλάσεων που υπολόγιζαν μόνον τον χρόνο επαγγελματικής ζωής. Έτσι οι νέοι επιστήμονες και οι αυτοαπασχολούμενοι θα ανακουφιστούν από υπέρογκες εισφορές.

Ακόμα και για τις ασφαλιστικές εισφορές του ΟΓΑ προβλέπεται σταδιακή αύξηση έως το 2020 και κατώτατη εισφορά αντίστοιχη με τις υπάρχουσες ασφαλιστικές κατηγορίες του ΟΓΑ, η οποία, λόγω της ιδιαιτερότητας του αγροτικού επαγγέλματος και της βούλησης της κυβέρνησης να στηρίξει την αγροτική οικονομία, είναι μικρότερη από τους λοιπούς ασφαλισμένους».

Ο νέος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης στηρίζεται σε αναλογιστική μελέτη «πλήρως τεκμηριωμένη και βασισμένη στα νέα οικονομικά δεδομένα όπως αυτά διαμορφώθηκαν τα τελευταία χρόνια, ώστε να εγγυάται τη βιωσιμότητα των ταμείων και την εις το διηνεκές χορήγηση της δικαιούμενης σύνταξης. Γενικά έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι παράμετροι που από την Ολομέλεια του ΣτΕ κρίθηκαν ως απολύτως αναγκαίες για τη συνταγματικότητα των προτεινόμενων αλλαγών».

Η πρόταση που κατέθεσε ο Γ. Κατρούγκαλος προβλέπει όμως και αξιοποίηση της περιουσίας των ταμείων, κινητής και ακίνητης, υπέρ του συνόλου των ασφαλισμένων και με άμεσο αποτέλεσμα την άμεση εισροή πόρων και κεφαλαίων.

Οι καταβαλλόμενες συντάξεις προστατεύονται δεδομένου ότι «με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση η δημοσιονομική προσαρμογή δεν θα προκύψει από νέες οριζόντιες μειώσεις, αλλά από τον εξορθολογισμό του συστήματος. Με μικρή αύξηση των εισφορών στις επικουρικές αποφεύγονται οι επώδυνες περικοπές και προστατεύονται πλήρως οι καταβαλλόμενες συντάξεις.

Θεσπίζεται νέος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης για όλους λαμβάνοντας μέριμνα ώστε να μην μειωθούν οι συντάξεις -κύριες και επικουρικές- στο ύψος που καταβάλλονται έως τη δημοσίευση του νόμου. Μέχρι το πέρας του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, θα επανυπολογιστούν όλες οι συντάξεις και η διαφορά που θα προκύπτει θα διατηρείται ως προσωπική διαφορά που θα καταβάλλεται αλλά θα συμψηφίζεται με μελλοντικές αυξήσεις».

Διαψεύδεται η κατάργηση επικουρικών

Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ακόμη πως «αποσκοπώντας στη διασφάλιση των συντάξεων και προκειμένου να επιτευχθούν οι μνημονιακοί στόχοι, προβλέφθηκε αύξηση των εισφορών επικουρικής ασφάλισης κατά 1,5%, επιμεριζόμενης σε 1% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζόμενους».

Παρενθετικώς, πηγές του υπουργείου διέψευδαν χθες βράδυ την πληροφορία που μετέδωσε ο τηλεοπτικός σταθμός Mega ότι τάχθηκε, τάχα, υπέρ της κατάργησης των επικουρικών συντάξεων σε «διάλογο» που εφέρετο να έχει με τον μεταβατικό πρόεδρο της Ν.Δ. Γ. Πλακιωτάκη. «Αν, όμως, κάτι τέτοιο, πράγματι, συνέβη, ότι δηλαδή η Ν.Δ. παρουσίασε ως πραγματική μία συνομιλία που δεν έγινε, τότε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης οδηγείται σε ατραπούς πρωτοφανούς ανευθυνότητας σε μια κρίσιμη περίοδο για τη χώρα και για ένα θέμα εθνικής σημασίας όπως η Ασφαλιστική μεταρρύθμιση» έλεγαν από το υπουργείο Εργασίας.

«Ξεπαγώνουν» τα εφάπαξ

Τέλος, απεγκλωβίζεται η χορήγηση εφάπαξ παροχών, η οποία είχε απολύτως παγώσει λόγω της ανεφάρμοστης τεχνικά ισχύουσας απόφασης του Γ. Βρούτση. Θεσπίζεται ενιαίος τρόπος υπολογισμού στη βάση των ήδη προβλεπόμενων για τους νέους ασφαλισμένους.

Μειώσεις για τους νέους συνταξιούχους;

Τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο ερώτημα το αν θα μειωθούν οι νέες συντάξεις. «Οι νέες συντάξεις των χαμηλόμισθων όχι απλώς δεν θα μειωθούν, αλλά, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα έχουν μικρή αύξηση» υποστήριζαν από το υπουργείο Εργασίας. Και πιο αναλυτικά, «για τις συντάξεις των μεσαίων και μεγάλων εισοδημάτων, προβλέπεται προσωπική διαφορά για διάστημα τριετίας. Μετά την τριετία, όταν το ΑΕΠ θα έχει ανεβεί, θα αρχίσει να λειτουργεί ως ρήτρα ανάπτυξης η εθνική σύνταξη, που θα καταλήγει σε αυτόματες αυξήσεις».

Στις γενικές αρχές της κυβερνητικής πρότασης διαβάζουμε επίσης:

«Το κράτος έχει υποχρέωση για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας και για την παροχή των σχετικών παροχών σε όλους όσοι πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις. (...) Το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης λειτουργεί με ενιαίους κανόνες για όλους τους εργαζομένους στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα».

"Αποτελεί όμως μεταρρύθμιση το κατατεθέν σχέδιο;" είναι το πρώτο ερώτημα στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν κύκλοι του υπουργείου Εργασίας. Η απάντηση είναι καταφατική, με τους εξής στόχους:

"α) Η αναγκαία αναδιάρθρωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, που ποτέ δεν ήταν ορθολογικό και δίκαιο και έχει πάψει και πριν από την κρίση να είναι οικονομικά βιώσιμο.

β) Να χρησιμοποιηθεί ως γενικό ισοδύναμο στις επιμέρους μνημονιακές υποχρεώσεις η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές και το ψαλίδισμα του ΕΚΑΣ, χωρίς να αναπληρωθεί από κανένα εναλλακτικό μέτρο.

γ) Να αναπροσαρμόσει τη συνταξιοδοτική δαπάνη, ώστε να συρρικνωθούν τα ελλείμματα που προκύπτουν από την εκτεταμένη ανεργία, την αδυναμία καταβολής εισφορών και την ανυπαρξία αποθεματικών, χωρίς να υπάρχουν νέες, οριζόντιες μειώσεις συντάξεων".

η Αυγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου