γράφει ο Μπάμπης Μπιλίνης *
Επειδή όμως για την μέχρι τώρα πορεία δεν είμαστε ευτυχείς και επειδή δεν φταίνε πάντα οι αντικειμενικά δυσμενείς καταστάσεις και συνθήκες, χρειάζεται να κάνουμε μια αποτίμηση της πορείας μέχρι την κύρωση της σύμβασης.
Η ανάγκη για νέο σύγχρονο αεροδρόμιο για την πρωτεύουσα και η μεταφορά του από τον χώρο του Ελληνικού ήταν διατυπωμένη αρκετές δεκαετίες πριν, πήρε όμως μορφή με την άνοδο του ελληνικού καπιταλισμού προς το μέγιστο σημείο της καμπύλης μεγέθυνσής του. Ήταν τότε που η Ελλάδα σχεδίαζε και έχτιζε Ολυμπιάδες.
Το αίτημα για Μητροπολιτικό Πάρκο στον χώρο του αεροδρομίου του Ελληνικού μετά την μεταφορά του διεθνούς αερολιμένα στα Μεσόγεια εκφωνήθηκε πρώτα από τους πολιτικούς εκπροσώπους του αστισμού, του χρηματομεσιτικού κεφαλαίου. Το όραμα του μεγαλύτερου Μητροπολιτικού Πάρκου στον κόσμο μαζί με τα έργα της Ολυμπιακής ανάπλασης ήταν το όχημα για την μεγαλύτερη αναδιανομή και ιδιοποίηση δημόσιου χώρου στην νότια πλευρά του Λεκανοπεδίου της Αθήνας από το χρηματομεσιτικό κεφάλαιο.
Ήταν η βασική συνθήκη για την διαμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου της περιοχής με αιχμές την οικοδομή και τις υπηρεσίες μαζικής ψυχαγωγίας κατά μήκος της παραλιακής λεωφόρου. Σήμερα δεκάδες νεόκτιστα διαμερίσματα στην περιοχή παραμένουν απούλητα. Το παραγωγικό υπόδειγμα βιώνει την κρίση, που το ίδιο βοήθησε να δημιουργηθεί. Η καμπύλη μεγέθυνσης έχει πάρει τον κατήφορο.
Η Αριστερά και τα κινήματα από την πλευρά τους συντάχτηκαν με το αίτημα του Μητροπολιτικού Πάρκου -και πολύ σωστά έπραξαν- από την πλευρά της εξυπηρέτησης των ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων του Λεκανοπεδίου της Αθήνας, που η υποβάθμιση του περιβάλλοντος πρώτα σε αυτές έχει επιπτώσεις. Η Αθήνα είναι η πόλη με το μικρότερο συντελεστή πρασίνου ανά κάτοικο από τις άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και στην επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής με έντονα καιρικά φαινόμενα, που τις επιπτώσεις τους υφίστανται κύρια οι υποβαθμισμένες γειτονιές της πόλης.
Δεν μπόρεσαν όμως απέναντι στο υπό κρίση παραγωγικό μοντέλο της περιοχής να αναπτύξουν κυρίαρχα το δικό τους σχέδιο. Η μελέτη του ΕΜΠ, που έγινε μετά από παραγγελία της Περιφερειακής Ένωσης των Δήμων και των όμορων Δήμων του χώρου του πρώην αεροδρομίου, έβαζε τις βάσεις για μια "αξιοποίηση" του χώρου στις αρχές του σχεδιασμού ενός παραγωγικού μοντέλου με οικολογικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά.
Η “μάχη” όμως δεν δόθηκε με βάση τις πολιτικές αρχές για την “αξιοποίηση” του χώρου υπέρ των ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων, αλλά μεταφέρθηκε στην σφαίρα της ιδεολογίας και της ηθικής. Δόθηκε στον τρόπο εκτέλεσης του διαγωνισμού, που κατέληξε σε έναν ενδιαφερόμενο, την εταιρεία συμφερόντων Λάτση.
Είναι γεγονός ότι, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος του διαγωνισμού και εκ του τιμήματος που οφείλει να καταβάλει ο αγοραστής, υπάρχουν ενδείξεις σκανδάλου, αλλά αυτό είναι θέμα της δικαιοσύνης και του εισαγγελέα, που απ' ό,τι ξέρω συνεχίζει την έρευνα και προφανώς θα εκδώσει το πόρισμά του, που αναλόγως θα δημιουργήσει καινούργιες καταστάσεις ή όχι. Το ίδιο ισχύει και για τις προσφυγές, που εκκρεμούν και για την προσφυγή στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι όποιες αποφάσεις θα καθορίσουν κυρίαρχα το μέλλον.
Το πολιτικό όμως ζήτημα είναι τι θα γίνει στον χώρο.
Γιατί ακόμα και αν ο διαγωνισμός κριθεί άκυρος και ότι πρέπει να επαναληφθεί, κάποια άλλη εταιρεία συμφερόντων κάποιου άλλου Λάτση θα πλειοδοτήσει, ίσως με λίγο ή αρκετά μεγαλύτερο τίμημα, αλλά το αίτημα για "αξιοποίηση" με οικολογικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά θα παραμένει.
Με όχημα το μνημόνιο και εκμεταλλευόμενο την ιδεοληπτική υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων στάση της κυβέρνησης ΝΔ/ΠΑΣΟΚ, το χρηματομεσιτικό κεφάλαιο βρήκε την ευκαιρία το 2014 και επέβαλε την σύμβαση που υπογράφτηκε τότε από ΤΑΪΠΕΔ και Lamda. Ουσιαστικά στο επίπεδο σχεδιασμού εκείνη η σύμβαση παραπέμπει σε μια κλειστή νέα πόλη, που το όποιο πράσινο είναι ο εσωτερικός της χώρος. Το επισυναπτόμενο της σύμβασης σκαρίφημα master plan είναι χαρακτηριστικό.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στην πορεία του και στο πολιτικό του σχέδιο ενσωμάτωσε και ενσωματώνει την κριτική, την αντίσταση, την αμφισβήτηση των κινημάτων και των κινήσεων πολιτών. Αυτό είναι ταυτοτικό χαρακτηριστικό του. Αν το απεμπολήσει θα έχει πρόβλημα φυσιογνωμίας.
Ως Κυβέρνηση βρέθηκε απέναντι από τις δεσμεύσεις, που επιβάλλει η συνέχεια του κράτους, η χρεοκοπία της χώρας και οι διεθνείς συνθήκες. Άλλωστε η εταιρεία συμφερόντων Λάτση έχει έδρα το Λουξεμβούργο και η σύμβαση, που υπογράφτηκε το 2014 θεωρείται διεθνής και γι' αυτό χρειάζεται την κύρωση από την Βουλή. Στα πλαίσια αυτών των δεσμεύσεων όμως και με βάση τις αρχές της η Κυβέρνηση διαπραγματεύθηκε την αναθεώρηση της σύμβασης.
Μπορεί ο εχθρός του καλού να είναι το καλύτερο, αλλά με δεδομένες τις ασφυκτικές δεσμεύσεις και την εσωτερική αρνητική στάση από τον μηχανισμό του ΤΑΪΠΕΔ πέτυχε να υπάρξει δημόσιο, κοινόχρηστο πάρκο δυο χιλιάδων στρεμμάτων, ένα χιλιόμετρο ελεύθερης, αδόμητης παραλίας, που σε συνδυασμό με τους ελεύθερους πράσινους διαδρόμους προς τις περιοχές του Αλίμου και της Γλυφάδας ανοίγουν το πάρκο προς ελεύθερη χρήση σε όλους τους πολίτες και μάλιστα με την υποχρέωση του αγοραστή αυτά να προηγηθούν των άλλων έργων.
Με αυτά ανοίγουν οι προοπτικές -και μένει να επιβεβαιωθεί από τον σχεδιασμό στο χαρτί και στο Προεδρικό Διάταγμα, που είναι το επόμενο βήμα στον δρόμο για την μεταβίβαση των μετοχών της Ελληνικό ΑΕ στον αγοραστή- να πραγματοποιηθεί το σχέδιο του ανοιχτού δημόσιου πάρκου. Δηλαδή ο πολίτης να μπορεί να ξεκινά με τα πόδια, με το ποδήλατο, με το τραμ, από το βουνό του Υμηττού, από τα Σούρμενα, από τον Άλιμο και την Γλυφάδα, να διασχίζει ανεμπόδιστα το πάρκο και να φτάνει στην θάλασσα. Με την αναθεωρημένη σύμβαση έχουμε ένα δημόσιο Μητροπολιτικό Πάρκο μικρότερο βέβαια από το Μητροπολιτικό Πάρκο των αρχικών επιδιώξεων, αλλά δημόσιο κοινόχρηστο πάρκο.
Πέρα από τα παραπάνω υπάρχουν και άλλα θετικά, όπως μείωση δόμησης κατά ένα εκατομμύριο τ.μ., παραμονή σε άλλο χώρο των αθλητικών εγκαταστάσεων του Αγίου Κοσμά, προστασία των αρχαιολογικών χώρων και των διατηρητέων κτηρίων, οριοθέτηση και προστασία ρεμάτων, παραμονή εντός του χώρου αρκετών κοινωφελών και δημόσιων υπηρεσιών, θετικές οικονομικές δεσμεύσεις του επενδυτή για εκτέλεση έργων υποδομής ενάμιση δισεκατομμυρίου ευρώ, επιπλέον δεσμεύσεις για χρηματοδότηση στο μισό της συνολικής δαπάνης του τοπικού σχεδίου διαχείρισης των στερεών αποβλήτων των όμορων δήμων.
Υπάρχουν όμως και αρνητικά, όπως η υπέρογκη δόμηση των δύο χιλιάδων εξακοσίων στρεμμάτων, παρά την σημαντική μείωση του ενός στρέμματος από την αρχική σύμβαση του 2014, η λειτουργία καζίνου, και οι υπέρμετρα πολλές εμπορικές χρήσεις και mall πλησίον της λεωφόρου Βουλιαγμένης, που δεν βοηθούν στην αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος, που είναι το ζητούμενο στην Ελλάδα της κρίσης.
Αναπλάσεις τέτοιας έκτασης και τέτοιες μορφής γίνονται σε βάθος χρόνου πολλών δεκαετιών. Πολύ περισσότερου και από αυτόν, που υπολογίζει ο ίδιος ο ενδιαφερόμενος. Οι εκάστοτε οικονομικές εξελίξεις, οι διαμορφούμενες κοινωνικές και πολιτικές ισορροπίες αλλάζουν το πλαίσιο της όποιας ανάπλασης, αλλά και τους στόχους και τις προοπτικές των ενδιαφερόμενων. Περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν να αναθεωρηθεί η σύμβαση μια και δυο ή και περισσότερες φορές στο μέλλον, παρά να μείνει η ίδια. Η όποια πρόοδος των εργασιών, δείχνουν τα διεθνή παραδείγματα τέτοιου μεγέθους αστικών αναπλάσεων, είναι σε “διάλογο” με τις εκάστοτε συνθήκες και ισορροπίες.
Οπότε, με βάση τα θετικά της αναθεωρημένης σύμβασης, ο αγώνας συνεχίζεται.
* συντονιστής της Ν.Ε. Νότιας Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ
(αναδημοσίευση από την εφημερίδα "η εποχή" της 25.09.2016)
(αναδημοσίευση από την εφημερίδα "η εποχή" της 25.09.2016)
Διαβάστε:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου