"2015 - Χρονιά για το έδαφος"

της Γιώτας Καραδήμα

Πάνω του περπατάμε. Φιλοξενεί τις ρίζες των δέντρων, τις καλλιέργειες για την  τροφή και τις ίνες για την ένδυση μας. Συγκρατεί, φιλτράρει και αποθηκεύει το νερό. Μας δίνει τα υλικά

για την πρώτη ως και την τελευταία μας κατοικία… αλλά παρ’ όλα αυτά το αγνοούμε.

Έδαφος:  αυτή η ανώτερη στοιβάδα της γης, υπάρχει ταπεινά κάτω από τα πόδια μας και δέχεται την καθημερινή μας υποτίμηση ως η «λάσπη,» η «βρωμιά» που λερώνει τα παπούτσια μας.

Λέξεις που σε τίποτα δεν προδίδουν τη ζωή, που κρύβει μέσα του: άπειρους μικροοργανισμούς  που μέρα -νύχτα δουλεύουν για να διασπούν, να αποσυνθέτουν τα οργανικά υπολείμματα και να ξαναδίνουν ζωή.

Η απαξίωση του εδάφους δεν σταματά μόνο στην άγνοια και  την υποτίμηση. Η καταστροφή του συντελείται παγκοσμίως μέσα από την επέκταση των πόλεων, την επιβάρυνση, την εξάντληση και τη δηλητηρίαση της γης, τη χημική γεωργία, την αποψίλωση των δασών, τη μόλυνση, την υπερβόσκηση, την κλιματική αλλαγή.

Η γόνιμη γη μειώνεται  δραματικά και ο πόλεμος για αυτήν έχει ήδη ξεκινήσει. Ο εκτοπισμός μικρών αγροτών και η υπερσυγκέντρωση γης στα χέρια λίγων, η καταστροφή δασών για την απόκτηση κι άλλων καλλιεργήσιμων εκτάσεων αποτελούν ενδείξεις της σοβαρότητας της κατάστασης.

Η απληστία μας έχει οδηγήσει στην κακοποίηση του εδάφους  σε σημείο τέτοιο, που η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Αν συνεχίσουμε με αυτούς τους ρυθμούς, απομένουν μόνο 60 χρόνια καλλιέργειας στον πλανήτη! Κι αν αναλογιστούμε ότι για λίγα εκατοστά γόνιμου εδάφους  απαιτούνται έως και 1.000 χρόνια, ίσως επιτέλους καταλάβουμε το μέγεθος της αγνωμοσύνης μας και την ανάγκη άμεσης και ριζικής αλλαγής.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) ανακήρυξε το 2015 σε έτος για το έδαφος, καθώς:

Το έδαφος δεν είναι ανανεώσιμη πηγή και η διατήρησή του είναι θέμα επισιτιστικής ασφάλειας και βιωσιμότητας.

 Λύσεις υπάρχουν για όλα και ευτυχώς όλοι μπορούμε να συμβάλλουμε προς την σωστή κατεύθυνση: ο καθένας μας  -στο βαθμό που μπορεί- ας στηρίξει τη βιολογική γεωργία,  που δεν δηλητηριάζει το χώμα. Μειώνοντας π.χ. την κατανάλωση κρέατος, συμβάλλουμε στον περιορισμό της υπερβόσκησης, ανακυκλώνοντας τα υπολείμματα της τροφής μέσα από τη διαδικασία κομποστοποίησης, αντιγράφουμε τη φύση και δημιουργούμε σε σύντομο χρονικό διάστημα γόνιμο χώμα. Λίγες απλές κινήσεις,  που μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας.

Οι διαστάσεις  όμως του φαινομένου και ο λίγος  χρόνος που απομένει, επιτάσσουν πέρα από την ατομική αλλαγή,  τη δράση και τη διεκδίκηση σε ευρύτερο επίπεδο. Πρέπει να απαιτήσουμε στον τόπο μας, στη χώρα μας και ακόμη παραπέρα σε παγκόσμιο επίπεδο, την άμεση υιοθέτηση πολιτικών και πρακτικών ενάντια στη μόλυνση και τη διάβρωση της γης, πολιτικών που προστατεύουν την αδόμητη γη, που προωθούν και στηρίζουν τη βιολογική γεωργία, την κομποστοποίηση, που προστατεύουν τα δάση.

Πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι απλά ένας άλλος δρόμος, αλλά η μόνη λογική, η επιβεβλημένη από τις συνθήκες. Κάθε άλλη πρόταση αποτελεί έκφραση μιας παρωχημένης έννοιας της ανάπτυξης, που συνδέεται με φουγάρα, εξορύξεις,  τσιμέντα κι αριθμούς  και που βασίζεται σε μια επιστημονικά αβάσιμη και ανεδαφική προσέγγιση της προόδου.

Ας σεβαστούμε το χώμα και ας μεταδώσουμε τον σεβασμό αυτό στο περιβάλλον μας . Για να μη χάσουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας,  ας δράσουμε, ξεκινώντας από τώρα.

Η Τζένη από το Καραβάνι της Περμακουλτούρας  υποτίτλισε  το μικρό βίντεο που ακολουθεί με τίτλο "Ας μιλήσουμε για το χώμα".

Πηγή: www.sinergasia.gr